جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان: علل و راهکارهای پیشگیری
پوسیدگی زودهنگام دندانها یکی از مشکلات شایع در دندانپزشکی کودکان است که معمولاً به دلیل سن پایین کودکان و چالشهای مرتبط با درمان آن، اهمیت ویژهای دارد. محیط خانواده و روشهای رعایت بهداشت دهان و دندان نقش بسزایی در پیشگیری از این مشکل دارند. در سنین پایین، به علت ناتوانی کودک در تمیز کردن دندانهای خود، احتمال پوسیدگی بیشتر است. کودکان زیر دو سال به دلیل تغذیه شبانه از شیر مادر، بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند؛ چرا که شیر بر روی دندانهای جلو فک بالا باقی میماند و فعالیت میکروبها و باکتریها باعث پوسیدگی میشود. والدین باید بعد از هر بار شیر دادن، دندانهای کودک را با باند استریل مرطوب تمیز کنند.
عوامل مؤثر در پوسیدگی دندانهای کودکان:
- عدم تمیز کردن دندانها توسط والدین: اگر والدین دندانهای کودک را به درستی تمیز نکنند، باکتریها و پلاکها به راحتی روی دندانها باقی میمانند.
- استفاده از روشهای تغذیهای نادرست: مانند استفاده از شیشه شیر یا نوشیدنیهای شیرین هنگام خواباندن کودک یا تغذیه شبانه مکرر.
- کاهش ترشح بزاق در خواب: بزاق دهان به طور طبیعی باکتریها را از بین میبرد، اما در هنگام خواب این ترشح کاهش مییابد و دندانها در معرض خطر پوسیدگی قرار میگیرند.
- انتقال باکتریها از والدین به کودک: والدینی که دندانهای پوسیده دارند، میتوانند باکتریها را به دهان کودک منتقل کنند.
- استفاده از میان وعدههای نامناسب: مانند مصرف شیرینیها و تنقلات قندی که موجب پوسیدگی میشوند.
- عدم آگاهی والدین از روشهای پیشگیری: و عدم مراجعه به موقع به دندانپزشک برای معاینه دندانهای کودک.
- استفاده از شکر برای شیرین کردن مایعات: مصرف زیاد قند میتواند پوسیدگی را تسریع کند.
روشهای پیشگیری از پوسیدگی دندانها در کودکان:
- ترمیم دندانهای خراب والدین: تا باکتریها به دهان کودک منتقل نشود.
- تمیز کردن لثههای کودک: حتی قبل از درآوردن دندانها، پس از هر بار شیر دادن با گاز استریل.
- دادن آب پس از تغذیه با شیر مادر: برای شستن باقیمانده شیر در دهان کودک.
- تهیه مسواک مناسب برای کودک: زمانی که قادر به مسواک زدن میشود.
- مراجعه به دندانپزشک قبل از یک سالگی: برای جلوگیری از پوسیدگیهای احتمالی.
- استفاده از میوهها و سبزیجات به عنوان میان وعده: به جای شیرینیها و تنقلات قندی.
- برنامه غذایی منظم و صحیح: که شامل غذاهای کم قند باشد.
- جلوگیری از مصرف غذاهای مضر: مانند چیپس و شیرینیها.
- تشویق به استفاده از لیوان به جای شیشه شیر: در سن 12 تا 14 ماهگی.
- کاهش تعداد دفعات شیر دادن شبانه: برای کاهش خطر پوسیدگی.
- استفاده منظم از مسواک در سنین 3 تا 6 سالگی.
- تمیز کردن دندانهای کودک با مسواک کوچک بدون خمیر دندان: در سن 1.5 تا 3 سالگی، زمانی که کودک هنوز قادر به مسواک زدن نیست.