دندان درد یکی از دلایل اصلی مراجعه افراد به دندانپزشک است و در هر سنی و شرایطی ممکن است اتفاق بیافتد مانند دندان درد بارداری یا دندان درد کودکان. درد دندان که در سه نوع خفیف،شدید و عصبی است میتواند تحت تاثیر دندان یا فک ایجاد شود. از دلایل درد دندان پوسیدگی، آبسه دندان،شکستگی دندان و آسیب در لثه و دندان پر شده است، که به خودی خود و بدون مراجعه به بهترین دکتر دندانپزشک امکان بهبود ندارد. البته علت های دیگری نیز موجود می باشد که با خواندن این مقاله با تمامی نشانه های آن آشنا می شویم. سریعترین روش کاهش ناگهانی درد دندان، استفاده از قرص و کپسول است. پزشک متخصص تمام دندانها را معاینه میکند و پس از فهمیدن علت دندان درد کودکان یا بزرگسالان ، یکی از بهترین روش های درمان دندان درد مانند پرکردن، کشیدن، عصب کشی، روکش، تزریق موضعی مسکن و فتوتراپی با لیزر را انتخاب می کند. درد دندان ممکن است باعث ورم صورت شود که بهتر است برای تسکین آن به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
دندان درد چیست؟
درد دندانمیتواند در حالت عادی بطور مستمر وجود داشته باشد یا میتواند هنگام خوردن و آشامیدن ایجاد شود.
دندان درد یا درد دندان زمانی ایجاد میشود که اعصاب دندان تحریک شوند. عفونت دندان، بیماری لثه، پلاک، پوسیدگی دندان، آسیب دیدگی، یا از دست دادن یک دندان (همچنین کشیدن دندان) رایجترین مثالهای درد دندان هستند. به هر حال، در این رابطه مثالهایی وجود دارد که در آنها درد دندان ناشی از عوارضی است که خارج از دهان شما است، بنابراین افراد ممکن است به اشتباه تصور کنند که دارای دندان درد هستند در حالی که علت اصلی درد در خارج از دهان باید جستجو شود. این موضوع زمانی اتفاق میافتد که مشکلی در ناحیه فک یا گوشها (معمولاً فک تحتانی) وجود داشته باشد. علاوه بر این، مشکلات قلبی نیز میتوانند احساس دندان درد به همراه داشته باشند.
امکان جلوگیری از اکثر مشکلات مربوط به دندان از طریق استفاده از نخ دندان، مسواک زدن با خمیردندانهای حاوی فلوراید، و تمیز کردن منظم دندانها به صورت حرفهای امکانپذیر است. دندانپزشکان برای این کار ممکن است از نمک و فلوراید استفاده کنند، که بطور خاص این روش در مورد حفاظت از دندانهای کودکان میتواند سودمند باشد.
علت و دلایل
علاوه بر پوسیدگی دندان، درد دندان میتواند به خاطر دلایل زیر ایجاد شود:
- آبسه دندان
- شکستگی دندان
- ایجاد آسیب در پرکردگی
- حرکات تکراری دندان همچون جویدن آدامس یا خرد کردن اجسام سخت با دندان
- ایجاد آسیب در لثه ها
علاوه بر دلایل درد دندان که در بالا ذکر شد، گاهی علت دندان درد می تواند ناشی از خود دندان نباشد و مربوط به مشکلاتی دیگری باشد بطور مثال رشد دندان های عقل که ممکن است بخاطر عدم وجود فضای کافی در فک به لثه فشار بیاورند، همچنین اکثرا تمیز کردن این دندان ها به دلیل اینکه در انتهای فک قرار دارند بسیار سخت می باشد و باعث پوسیدگی و دندان درد می شود یا به دلیل تغییرات هورمونی که در دوران بارداری ایجاد می شود و منجر به دندان درد در بارداری می گردد رخ دهد. گاهی دندان قروچه، بیماری های لثه و همچنین سینوزیت نیز می تواند علت درد باشد. درمان دندان درد با توجه به علت آن صورت می گیرد.
علائم و نشانه ها
درد دندان و فک از مشکلات رایج در زمان حاضر هستند. این موضوع عجیب نیست که فرد تحت تاثیر فشار، گرما یا سرما در دندانهای خود احساس درد کند. به هر حال، اگر درد جدی باشد و برای مدت طولانیتر از 15 ثانیه پس از فشار یا ایجاد حرارت ادامه پیدا کند، این موضوع میتواند نشانه وجود مشکلات جدیتر باشد. اگر التهاب دندان جدی باشد، درد مربوط به آن میتواند به سمت گونه، گوش یا فک کشیده شود. علائم و نشانه هایی که میتوانند باعث شوند فرد به دنبال درمان باشد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد دندان شدید، دل دل کردن یا قلب زدن دندان، یا تداوم درد. در برخی افراد، درد فقط زمانی که دندانها تحت فشار قرار میگیرد احساس میشود.
- ایجاد آبسه اطراف دندان
- تب یا سر درد
- چرک ناشی از دندانهای آسیب دیده
اگر درد دندان به علت ایجاد پوسیدگی دندان باشد، دندانپزشک ناحیه دچار پوسیدگی را از روی دندان برداشته و آن را با مواد مخصوص پر کردگی جایگزین می کند. اگر دندان درد شدید به خاطر شل شدن یا شکستن پر کردگی قبلی ایجاد شده باشد، پر کردگی از محل خارج شده و پوسیدگی های ایجاد شده از روی دندان برداشته می شود. در نهایت در این رابطه از یک پر کردگی جدید در محل پر کردگی قدیمی استفاده خواهد شد.
زمان مراجعه به دندانپزشک
دندان پزشک خود را در صورت وجود شرایط زیر در اسرع وقت ملاقات کنید:
- وجود درد دندانی که بیش از یک یا دو روز ادامه داشته باشد
- تشدید درد دندان
- تب، گوش درد، یا وجود درد در ناحیه بینی
شناسایی صحیح و درمان آسیبهای دندان در جلوگیری از پخش درد در سایر نقاط صورت و جمجمه و وارد شدن عفونتهای احتمالی به جریان خون نقش با اهمیت دارد.
برای درمان درد دندان، دندانپزشک ابتدا یک سابقه درمانی مختصر از شما دریافت کرده و دندانهای شما را بطور فیزیکی معاینه میکند. دندانپزشک از شما اطلاعاتی را درباره درد همچون زمان شروع آن، میزان شدت آن، محل وجود درد، آنچه باعث بدتر شدن درد میشود، و آنچه این درد را التیام میدهد، دریافت میکند. دندانپزشک دهان، دندان، لثه، فک، زبان، گلو و گردن شما را معاینه میکند. به همراه این معاینهها پزشک ممکن است از رادیوگرافی نیز استفاده کند که این موضوع بستگی به نظر پزشک شما درباره علل احتمالی ایجاد درد دندان دارد.
انواع روشهای درمان
درمانهای درد دندان بستگی به علت ایجاد آن دارد. اگر یک پوسیدگی علت دندان درد باشد، دندانپزشک پوسیدگی را برطرف کرده دندان را پر میکند و یا در صورت لزوم دندان آسیب دیده را میکشد. در صورتی که درد دندان به علت التهاب عصب دندان باشد، ممکن است نیاز به عصب کشی وجود داشته باشد. معمولاً زمانی این مشکل ایجاد میشود که باکتریها راه خود را به لایه های درونی دندان باز کنند و به این ترتیب اعصاب دندان را دچار مشکل نمایند. در این حالت ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک وجود داشته باشد. فتوتراپی با لیزر نیز میتواند برای کاهش درد و آبسه ایجاد شده در نتیجه درد دندان مفید باشد.
در اکثر موارد، بهترین راه برای از بین بردن درد دندان و فک در ابتدا میتواند تجویز داروی مسکن و آنتی بیوتیک (آموکسی سیلین) باشد. در این حالت معمولاً یک قرار ملاقات بعدی با دندانپزشک گذاشته میشود تا درمانهای لازم بعدی بر روی دندان انجام شود. در برخی موارد، دکتر ممکن است از تزریق موضعی داروی بیحسی در اطراف دندان برای کنترل درد استفاده کند. اگر تورم در فک یا صورت باشد، یا اگر مریض تب داشته باشد، آنتی بیوتیک نیز ممکن است برای مریض تجویز شود.
در مطب دندانپزشک، پر کردن دندان، کشیدن دندان، یا سایر روشهای درمانی ممکن است در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرند. در مورد کودکان دارای دندان شیری، رایجترین روش میتواند کشیدن دندان باشد. در مورد دندانهای دائمی اگر مشکل جدی باشد، عصب کشی (خارج کردن عصب دندان) و روکش دندان معمولاً روشهای درمانی رایج و متداول هستند.
آنتی بیوتیک معمولاً زمانی تجویز میشود که بیمار دارای تب یا ورم در فک خود باشد. این روشها معمولاً زمانی استفاده میشوند که قصد داشته باشیم فوراً اثرات ناشی از درد دندان را برطرف کنیم و بخواهیم پس از برطرف شدن این علائم در زمانی دیگر (هفتهها یا ماههای بعد) اقدامات درمانی مورد نیاز برای حل جدی مشکل را انجام دهیم. در طول این دوره بیمار میتواند به محل کار یا مدرسه خود در طول مدت بازیابی سلامتی خود بازگردد. در این حالت دندانپزشک یا جراح روشهای درمانی مورد نیاز را در زمان مناسبتر برای بیمار انجام خواهند داد.
اگر علت درد دندان چیزی غیر از دندان یا فک باشد، مدیریت درد و درمان آن با توجه به شرایط خاص بیمار انجام خواهد شد.
درمان خانگی
برای درد دندان
- در ارتباط با درمان درد دندان بسیار زیاد میتوان از داروهای مسکن همچون استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد. هنگام استفاده از این داروها به دستورالعمل ذکر شده بر روی بستههای آن تا زمان ملاقات با دندانپزشک توجه کنید.
- از خوردن غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم اجتناب کنید، زیرا این غذاها میتوانند درد دندان شما را افزایش دهند.
- درد دندان میتواند با گاز گرفتن پارچه کتانی خوابانده شده در روغن میخک کاهش پیدا کند. روغن میخک در بسیاری از داروخانهها یافت میشود.
برای درد فک
- برای درمان درد فک میتوان از مسکن های موجود استفاده کرد.
اگر درد فک زمانی ایجاد میشود که شما دهان خود را بسیار زیاد باز میکند، احتمالاً فک پایین شما منبع درد است. خمیازه کشیدن یا وارد کردن مقدار زیاد غذا به دهان میتواند منجر به تشدید این درد شود. در این حالت ملاقات با دندانپزشک میتواند به تعیین علل احتمالی درد کمک کند.
راههای پیشگیری
با توجه به اینکه اکثر موارد درد دندان در نتیجه پوسیدگی دندان ایجاد میشوند، توجه به دستورالعملهای بهداشتی دهان و اجرای صحیح آنها میتواند روش مناسب برای جلوگیری از درد دندان باشد. در عمل این دستورالعملها میتواند شامل مسواک زدن منظم دندانها با یک خمیردندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان روزی یک بار، و ملاقات با دندانپزشک به مقدار لازم برای چک کردن سلامتی و تمیز کردن دندانها باشد. علاوه بر این روشها، تغذیه با غذاهای دارای سطح پایین شکر و درخواست از دندانپزشک برای تجویز نمک مخصوص و فلوراید، میتوانند نقش موثر در جلوگیری از درد دندان داشته باشند.
نتیجه گیری
روزانه به دلایل مختلفی، ممکن است به درد دندان خفیف، شدید یا عصبی دچار شویم و به فکر چاره ای برای درمان آن باشیم. درد ناگهانی دندان ممکن است هنگام خوردن آب سرد یا جویدن غذا به سراغتان آمده باشد. زمانی که به پزشک برای رفع ، درمان و تسکین دندان درد مراجعه می کنیم ؛ پزشک متخصص یکی از بهترین روش های درمان مانند پرکردن، کشیدن، عصب کشی، روکش دندان، تزریق موضعی مسکن و فتوتراپی با لیزر را انتخاب می کند. علت درد دندان امکان دارد که از دندان یا از فک باشد که تشخیص آن با پزشک متخصص است.