برنامه تلوزیونی دندانپزشکی در دوران بارداری در برنامه عصر خانواده شبکه 2 یازدهم آذر پخش شد.

اجتناب از درد دندان در دوران بارداری همواره امکان‌پذیر نیست و مطمئناً نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجهی کرد. ابتلا به درد دندان در طول دوره بارداری تحت تاثیر دو عامل اصلی می‌باشد. اولین عامل مربوط به یک حقیقت بوده، ولی عامل دوم فقط یک تفکر نادرست است. حقیقت موجود در این رابطه مربوط به احتمال بالاتر دچار شدن زنان به مشکلات دندان در طول دوره بارداری می‌باشد که در عمل این شرایط می‌تواند با درد دندان یا لق شدن آن برای بیمار همراه باشد. تفکر نادرست مطرح در این رابطه مربوط به اجتناب از دندانپزشکی در بارداری به خاطر خطر احتمالی آن برای جنین است.

افراد بیمار می‌بایست از درمان دندانپزشکی برای کلیه مشکلاتی که باعث ایجاد درد دندان در طول دوره بارداری می‌شوند، استفاده کنند. به این ترتیب در صورتی که دچار درد دندان در طول دوره بارداری شدید، لازم است با دندانپزشک برای بررسی شرایط ایجاد مشکل ملاقات و صحبت نمایید. متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی تهران برای درمان مشکلات دندان در طول دوره بارداری اقدامات مناسب را لحاظ می‌کنند تا به این ترتیب از بی‌خطر و ایمن بودن درمان برای جنین مطمئن شوند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی جلسه ملاقات لطفاً از طریق شماره‌های 77734770 – 77734771 با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.

دلایل دچار شدن به درد دندان در طول دوره بارداری
مشابه سایر زنان، خانم‌های باردار نیز مستعد ابتلا به مشکلات مختلف دندان مثل پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، مشکلات مربوط به رشد دندان عقل، ترک خوردن دندان، یا سایر مشکلات مانند آن هستند. علاوه بر این، عوامل خاص می‌توانند احتمال ابتلا به مشکلات دندان را در طول دوره بارداری افزایش داده و به این ترتیب درد دندان شدید را برای فرد به همراه داشته باشند. مهم‌ترین دلایل دچار شدن به دندان درد در دوران بارداری عبارت‌اند از:

ابتلا به ژنژیویت بارداری: تغییرات هورمونی در طول دوره بارداری در بدن خانم‌ها می‌تواند باعث التهاب و ورم لثه‌ها شود. در اصطلاح به این مشکل ژنژیویت بارداری گفته می‌شود و در صورت عدم درمان مناسب آن، این مشکل می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌های لثه، عفونت شدید لثه و آبسه لثه شود. توجه داشته باشید این شرایط می‌توانند برای فرد بسیار دردناک باشد و بیش از 50% تمام زنان باردار با علائم ژنژیویت بارداری مواجه می‌شوند.
تغییر در رژیم غذایی: عوامل هورمونی و روانی می‌توانند باعث ایجاد تغییرات در رژیم غذایی فرد در طول دوره بارداری شوند. در حقیقت بسیاری از خانم‌ها به خاطر شرایط بارداری میزان مصرف شکر را در رژیم غذایی خود افزایش می‌دهند و این شرایط می‌تواند خطر ابتلا به درد دندان را به خاطر ایجاد پوسیدگی دندان افزایش دهد.
فقر کلسیم: زنان باردار نیاز به افزایش سطح کلسیم مصرفی خود داشته و این ماده در تشکیل استخوان‌های کودک نقش کلیدی دارد. در حقیقت کاهش سطح کلسیم بدن مادر می‌تواند چرخه طبیعی تامین مواد معدنی مورد نیاز مینای دندان را ضعیف کرده و در عمل باعث افزایش خطر دچار شدن به پوسیدگی و درد دندان شود.
ویار بارداری: افزایش حالت تهوع در طول دوره بارداری می‌تواند باعث التهاب لثه‌ها به خاطر قرارگیری آن‌ها در معرض اسید معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان شود. این شرایط در نهایت می‌تواند ابتلای به بیماری لثه و پوسیدگی دندان را برای فرد به همراه داشته باشد.
عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان: زنان باردار گاهی اوقات نسبت به بو یا مزه خمیردندان حساس شده و به همین خاطر از مسواک زدن خودداری می‌کنند. به این ترتیب با عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان، فرد در معرض خطر ابتلا به مشکلات دندان و نیز دچار شدن به درد دندان در طول دوره بارداری قرار می‌گیرد.

خطرات نادیده‌گیری درد دندان در طول دوره بارداری
اجتناب از درمان دندانپزشکی در دوران بارداری به خاطر حفاظت از جنین می‌تواند خطرات جدی برای سلامت مادر و جنین ایجاد کند. در این رابطه لازم است به نکات زیر توجه شود:

نادیده گرفتن شرایط ژنژیویت بارداری می‌تواند باعث گسترش شرایط بیماری و دچار شدن فرد به عفونت شدید لثه و پریودنتیت شود. در واقع وجود عفونت فعال در بدن مادر می‌تواند به‌طور بالقوه سلامت مادر و جنین را به‌طور جدی تهدید کند و در نتیجه نباید درمان این مشکل به بعد از زایمان موکول شود.
درد دندان در طول دوره بارداری نشانه‌ای از وجود مشکلات خاص دندان بوده و در عمل نیازمند استفاده از روش‌های دندانپزشکی مناسب برای رفع مشکل می‌باشد. در حقیقت مشکلات درمان‌نشده دندان می‌تواند آسیب دائمی برای دندان‌ها و لثه‌های فرد ایجاد کرده و در نهایت باعث از دست دادن دندان، تحلیل لثه، و ایجاد مشکلات خاص برای استخوان فک شود.
خانم‌های باردار مبتلا به بیماری پریودنتال چهار تا هفت برابر در مقایسه با سایر خانم‌ها با خطر به دنیا آمدن زودتر از موعد کودک و نیز وزن پایین کودک در هنگام تولد مواجه می‌شوند.
درد مداوم دندان در صورت درمان نشدن باعث افزایش سطح فشار وارد شده به مادر خواهد شد.
اقدامات احتیاطی برای کاهش درد دندان در طول دوره بارداری
دندان‌پزشکان و پزشکان بیان می‌کنند مشکلات دندان می‌بایست حتی در طول دوره بارداری نیز تحت درمان قرار گیرند، اما به این منظور لازم است برخی مراقبت‌های خاص برای این درمان در ارتباط با موارد زیر وجود داشته باشد:

عکس‌برداری رادیولوژی: تهیه عکس رادیولوژی قبل از درمان دندانپزشکی و در ارتودنسی و بارداری یکی از نگرانی‌های اصلی در طول دوره بارداری است. به این ترتیب متخصصان این کلینیک تمام تلاش خود را برای اجتناب از تهیه عکس رادیولوژی به غیر از مواقعی که ناگزیر از تهیه آن باشند، انجام خواهند داد. به هر حال در صورتی که فرآیند درمان نیازمند تهیه عکس رادیولوژی باشد، متخصصان ما از یک پوشش محافظ برای حفاظت از شما و کودک در برابر تاثیرات مضر پرتوی ایکس استفاده خواهند کرد.
31

مواد بی‌حسی: متخصصان ما از دوز مناسب داروهای بی‌حسی (در سطح حداقل) برای اطمینان از راحتی بیمار در طول درمان دندانپزشکی و نیز حفاظت از جنین استفاده خواهند کرد.
تجویز دارو: برخی از انواع داروهای تجویز شده برای درد دندان ممکن است برای جنین خطرناک باشند. نتایج مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد مصرف برخی داروهای مسکن درد همچون اکسی‌کدون (oxycodone) و پونیلا (percocet) می‌توانند باعث ایجاد نقص مادرزادی در جنین شود. به همین خاطر، همواره به خانم‌های باردار توصیه می‌شود قبل از مصرف هر گونه دارو برای درد دندان ، با دندان‌پزشک یا پزشک معالج خود در این رابطه صحبت نمایند.
دندانپزشکی در طول دوره بارداری
در ارتباط با دندانپزشکی در طول دوره بارداری می‌بایست به نکات زیر توجه شود:

لزوم استفاده از دندانپزشکی
شرایطی که باعث ایجاد درد دندان شده و به‌طور خاص با عفونت دندان یا لثه همراه هستند، می‌بایست در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرند. به هر حال برخی از درمان‌های دندانپزشکی همچون اصلاح طرح لبخند برای افراد لازم و ضروری نیستند و به همین دلیل می‌بایست انجام آن‌ها به پس از بارداری موکول شود.

کشیدن دندان در طول بارداری
در هنگام نیاز به کشیدن دندان در بارداری، زمان‌بندی درمان از اهمیت خاص برخوردار است. به این ترتیب متخصصان دندانپزشکی این کلینیک همواره به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند کشیدن دندان را در طول سه ماهه دوم بارداری خود انجام داده و سایر درمان‌های غیرضروری را به پس از زایمان موکول نمایند؛ به عنوان مثال گاهی نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی است که بهتر است به بعد از زایمان موکول شود، البته انجام ارتودنسی بدون کشیدن دندان مشکلی ایحاد نمی کند. به هر حال، در صورتی که فرد دچار مشکلات اورژانسی دندان بوده و نیاز به کشیدن دندان داشته باشد، دیگر نیازی به توجه به طول مدت سپری شدن از دوره بارداری وی نیست. در حقیقت در این حالت خارج کردن عفونت یا دندان آسیب‌دیده در اسرع وقت برای حفظ سلامت مادر و جنین بهتر از زمانی است که چرک و عفونت به خاطر ترس از تاثیر منفی بر جنین در دهان مادر باقی بماند.

عصب‌کشی دندان در دوره بارداری
هنگامی که دندان‌پزشک نیاز به عصب‌کشی دندان را برای فرد تشخیص دهد، لازم است اطلاعات لازم درباره بارداری فرد به‌طور دقیق در اختیار دندان‌پزشک قرار گیرد. در حقیقت به این ترتیب می‌توان از اتخاذ تصمیم مناسب درباره روش درمان و زمان‌بندی صحیح آن مطمئن شد. اغلب سه ماهه اول بارداری مهم‌ترین تاثیر را در رشد جنین دارد. به این ترتیب در صورتی که نیاز به درمان فوری بیمار وجود نداشته باشد، می‌توان درمان بیمار را تا سه ماهه دوم یا پس از به دنیا آوردن کودک به تعویق انداخت. به هر حال، در صورتی که لازم باشد از درمان به صورت اورژانسی استفاده شود، لازم است درباره شرایط بارداری با دندان‌پزشک صحبت شده و به این ترتیب از ایمن‌ترین روش برای درمان بیمار استفاده گردد. عصب کشی در دوران بارداری به اندازه عصب کشی دندان یک کودک برای اولین بار ، حساس است و از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ عصب کشی دندان کودکان برای حفظ دندان های شیری آن ها امری ضروری است.

زمان‌بندی درمان
سه ماهه دوم بارداری ایمن‌ترین و مناسب‌ترین زمان برای استفاده از خدمات دندانپزشکی است. به هر حال اگر با درد دندان در طول سه ماهه اول دوره بارداری یعنی در هنگام تشکیل اندام‌های اصلی جنین مواجه شدید، لازم است با دندان‌پزشک درباره امکان به تعویق انداختن درمان برای چند هفته (به خصوص در مواردی که نیاز به تهیه عکس رادیولوژی وجود داشته باشد) صحبت و مشورت نمایید. به هر حال، با توجه به شدت مشکل، ممکن است متخصصین ما به بیمار پیشنهاد دهند مشکل را بلافاصله تحت درمان قرار دهند. علاوه بر این توجه داشته باشید درمان دندانپزشکی در طول سه ماهه سوم جنین را معرض خطر زیاد قرار نمی‌دهد، اما ممکن است تحمل شرایط درمان بر روی صندلی دندانپزشکی برای بیمار در این زمان دشوار و سخت باشد.

درمان‌های خانگی برای درد دندان در طول دوره بارداری
در صورتی که با درد دندان خفیف در طول دوره بارداری مواجه شدید، ممکن است بتوانید از برخی روش‌های درمان خانگی همچون کمپرس سرد، دهان‌شویه با آب‌نمک، روغن میخک یا سایر روش‌هایی مانند آن برای کاهش موقت درد خود قبل از ملاقات با دندان‌پزشک و معاینه وضعیت دندان‌ها استفاده نمایید.

پیشگیری از درد دندان در طول دوره بارداری
شما می‌توانید خطر ایجاد درد دندان را در طول دوره بارداری با ملاقات منظم با دندانپزشک، انتخاب یک رژیم غذایی مناسب، و نیز رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان کاهش دهید.

معاینه دندان: در صورتی که قصد باردار شدن دارید، لازم است برای بررسی وضعیت دندان‌ها و تمیز کردن آن‌ها به مطب دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، در این زمان بهتر است تمام مشکلات مربوط به سلامت دندان قبل از شروع دوره بارداری تحت درمان قرار گیرند. همچنین لازم است در طول بارداری با دندان‌پزشک به‌طور منظم ملاقات شود تا به این ترتیب وضعیت دندان‌ها به‌طور دقیق تحت معاینه قرار گرفته و دندان‌ها تمیز شوند.

رژیم غذایی: لازم است در طول دوره بارداری مراقبت مناسب از رژیم غذایی وجود داشته باشد. در طول این دوره لازم است از مصرف مواد غذایی حاوی شکر خودداری شود، زیرا این شرایط می‌تواند با رشد سریع باکتری‌ها در دهان همراه باشد. همچنین لازم است از مقدار کلسیم کافی برای تامین نیازهای مربوط به توسعه و رشد استخوان‌های جنین اطمینان حاصل شود.

رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان: در طول دوره بارداری لازم است مراقبت کافی از بهداشت دهان و دندان وجود داشته باشد تا به این ترتیب بتوان از ابتلا به مشکلات خاص همچون ژنژیویت بارداری جلوگیری کرد.

دلایل مختلفی وجود دارد که میزان مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری برای خانم‌ها افزایش می‌یابد. یکی از علت‌ها، مشکلات لثه ناشی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری است، علت‌های دیگر مصرف بیشتر مواد قندی در دوران بارداری، بیماری صبحگاهی و افزایش اسیدیته دهان به دنبال آن، کاهش بهداشت زنان باردار به دلیل خستگی و کم حوصلگی و… هستند. به همین دلیل مراقبت‌های بهداشتی قبل از تصمیم به بارداری برای تمام خانم‌ها توصیه می‌شود.
بر خلاف تصور عامه، خود بارداری به خودی خود منجر به از دست رفتن دندان‌ها نمی‌شود و با مراقبت‌های قبل و حین بارداری می‌توان از مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری جلوگیری کرد.

آیا زنان باردار می‌توانند دندان خود را عصب‌کشی کنند؟
مواقع بسیاری وجود دارد که خانم‌های باردار با درد شدید به مراکز دندان‌پزشکی مراجعه می‌کنند. بیشتر این دندان‌ها نیاز به درمان ریشه (عصب‌کشی) دارند. ولی به خاطر دیدگاه اشتباهی که از سوی بیماران وجود دارد و دندان‌پزشکان هم متاسفانه مجبور به تمکین به آن شده‌اند، بسیاری از مراکز از ارائه خدمات به خانم‌های باردار مخصوصا در سه ماهه اول و سوم خودداری می‌کنند.
حقیقت این است که درمان عصب کشی برای زنان باردار عادی در تمام دوران بارداری قابل انجام است. هرچند، ترجیح داده می‌شود که این درمان‌ها بیشتر در سه ماهه دوم صورت گیرند.
درد یک پدیده آزار دهنده است که تمام جنبه‌های جسمی، روانی و اجتماعی انسان‌ها را می‌تواند مختل کند. زنان باردار که دچار درد‌های با منشا دندانی باشند، احتمالا به دلیل تاثیرات درد بر فعالیت‌های روزمره‌شان، آسیب‌هایی را حتی متوجه جنین خود می‌کنند.

اقدامات اولیه در مراجعه خانم‌های باردار به دندان‌پزشکی
دندان‌پزشک بر اساس یک رویه که بیشتر جنبه حقوقی دارد تا علمی، از پزشکی که خانم باردار تحت نظارت او قرار دارد یک نامه مشاوره مکتوب درخواست می‌کند. در این نامه معمولا اجازه انجام درمان دندان‌پزشکی، زمان مناسب، طول درمان مناسب، نوع ماده بی‌حسی و امکان انجام رادیوگرافی اشعه ایکس مطرح می‌شود.
با اینکه دندان‌پزشکان برای درمان زنان باردار در دانشکده‌ها آموزش دیده‌اند و نحوه درمان را به خوبی می‌دانند اما اولا به دلایل حقوقی (چون خانم باردار درجه اول تحت نظر یک پزشک دیگر است) و همچنین به دلیل اینکه شاید مورد خاصی در پرونده پزشکی بیمار باشد که مداخله خاصی را ایجاب کند، حتما از پزشک معالج در خواست مجوز مکتوب انجام درمان را می‌کنند. اما از نظر حقوقی برای شروع درمان بیماری که با درد شدید مراجعه کرده است، آغاز یک درمان اورژانس حتی با یک مشاوره تلفنی با پزشک (شفاهی) یا بدون مشاوره و کسب مجوز از ایشان قابل انجام است.

آیاانجام رادیوگرافی دندان برای زنان باردار مجاز است؟
مطالعات ثابت کرده است زیان‌های اشعه ایکس دندان‌پزشکی بسیار بسیار ناچیز است. به طوری که حتی اشعه آفتاب در زمان طولانی‌تر قدرت جهش زایی بیشتری برای هر فرد نسبت به اشعه رادیوگرافی دندان‌پزشکی دارد. مخصوصا با تکنولوژی‌های جدید و فناوری‌های دیجیتال رادیوگرافی دوز استفاده شده برای بیماران خیلی کمتر هم شده است. اما در ‌‌نهایت این اشعه‌ها مضر هستند و اصول درمان ایجاد می‌کند که هر بیماری را زمانی که واقعا نیاز زیادی وجود ندارد در معرض این اشعه قرار ندهیم.
در خانم‌های باردار به دلیل وجود جنین در حال تکامل این حساسیت‌ها به مراتب بیشتر است. اما به این معنی نیست که از زنان باردار مطلقا نباید رادیوگرافی تهیه شود. در صورتی که نیاز اساسی وجود داشته باشد (مثلا قبل از عصب کشی) تهیه رادیوگرافی در مراحل مختلف بارداری ممکن است. هر قدر که از ابتدای دوران بارداری دور‌تر شویم، خطرات اشعه رادیوگرافی برای جنین کمتر است. استفاده از پوشش سربی در برخی مراجع توصیه شده است ولی جهت تابش اشعه هم در بسیاری از موارد به سمت جنین نیست و لذا خطرات واقعا حداقل است.
والدین البته حق دارند در مورد سلامت فرزند آینده خود نگران باشند. این نگرانی در جریان مشاوره‌ای که با پزشک معالج صورت می‌گیرد و آگاهی‌هایی که دندان‌پزشک می‌دهد برطرف می‌شود. در صورتی که والدین مایل به انجام رادیوگرافی نباشند، درمان اورژانس بدون انجام رادیوگرافی تحت شرایطی می‌تواند صورت گیرد.

آیا انجام تزریق بی‌حسی موضعی در زنان باردار مجاز است؟
بی‌حسی موضعی معمول دندان‌پزشکی برای زنان باردار سالم و جنینشان هیچ زیان شناخته شده‌ای ندارد. در مراحل پایانی بارداری ممکن است خانم‌های مشکل فشار خون پیدا کنند نوع بی‌حسی گا‌ها به ندرت تغییر پیدا می‌کند.

آیا تجویز دارو پس از درمان دندان‌پزشکی برای مادران باردار مجاز است؟
بیشترین دارویی که به عنوان ضد درد برای بیماران باردار توسط دندان‌پزشکان توصیه می‌شود استامینوفن است. اما در سه ماهه اول و دوم (و نه سوم) ایبوپروفن هم به عنوان داروی ضد درد و التهاب قابل استفاده است. آسپرین و داروهای ترکیبی حاوی آن در هیچ کدام از مراحل بارداری نباید مصرف شوند. مصرف آموکسی‌سیلین و سایر داروهای خانواده پنی‌سیلین توسط خانم‌های باردار مجاز است. هرچند که مصرف آنها جای انجام درمان دندان‌پزشکی را نمی‌گیرد و به ندرت نیاز به آن‌ها وجود دارد. مترونیدازول در زنان باردار برای مصارف دندان‌پزشکی منع مصرف دارد.
علیرغم تمام توضیحات بالا، مصرف هر نوع دارو از جمله داروهای بدون نسخه و حتی ویتامین‌ها و مکمل‌ها در دوران بارداری باید با مشورت پزشک معالج صورت گیرد.

توصیه‌های کلی برای خانم‌های بارداری دچار دندان درد:
– از درمان کانال ریش (عصب کشی) در دوران بارداری نترسید. در مراجعه به برخی از همکاران ما ممکن است آن‌ها به دلیل محافظه کاری بیش از حد (که دلیل آن هم باورهای غلط بیماران است) از ارائه درمان برای شما خودداری کنند. اما همکاران و مراکز دیگری هستند که حتما درمان مورد نیاز شما را ارائه می‌دهند. در ‌‌نهایت در فقدان همه این‌ها یک متخصص درمان ریشه مطمئنن درمان شما را انجام خواهد داد.
– سعی نکنید که با مصرف طولانی مدت دارو‌های مختلف، درد را تحمل کنید. دارو‌ها احتمالا زیان‌های بیشتری متوجه خود شما و بالطبع فرزند آینده شما خواهند کرد. سه ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای مراجعه به دندان‌پزشکی است ولی هر زمانی که درد داشتید کنترل درد شما با درمان‌های معمول دندان‌پزشکی قابل انجام است.
– قبل از مراجعه به دندان‌پزشک می‌توانید با پزشک معالجی که در دوران بارداری تحت نظر او هستید (مثلا متخصص زنان و زایمان) مشورت کرده و توضیحات مکتوب او را برای آغاز درمان دندان‌پزشکی بگیرید.
– عوامل بسیاری وجود دارند که خدای ناکرده موجب بروز مشکلات برای جنین، نقص جنین، سقط و بروز مشکلات پزشکی برای خانم‌های باردار می‌شوند. هیچ کدام از این عوامل از نظر علمی ربطی به درمان‌های استاندارد دندان‌پزشکی ندارند. مواردی بوده است که افرادی به دلیل ازدواج فامیلی و ژنتیک، مصرف داروهای شیمیایی و… نوزادشان با نقایصی به دنیا آمده است و از سر ناآگاهی به دنبال شکایت از دندان‌پزشک خود رفته‌اند. چنین شکایت‌هایی هرگز به نتیجه نرسیده است اما دندان‌پزشکان را نسبت به ارائه درمان به خانم‌های باردار محتاط‌‌تر کرده است. اصلاح چنین ناآگاهی‌هایی در جامعه در گرو همکاری مشترک بیماران و دندان‌پزشکان است.

* ارجاع و استفاده موردی از مطالب در دیگر سایت‌ها و رسانه‌های الکترونیک تنها با ذکر نام دندانه و درج لینک به این مطلب در سایت دندانه مجاز است. ذکر مطلب در رسانه‌های چاپی فقط با کسب اجازه قبلی مجاز است.

به طور کلی می توان گفت که به شرطی که دندان پزشک از حاملگی بیمار مطلع باشد، خدمات دندانپزشکی هیچ ضرری برای مادر و برای فرزند ندارد. دردی که مادر از دندان خود می کشد به مراتب ضرر بیشتری دارد تا این که به طور مثال یکی دو آمپول لیدوکائین به دندان تزریق شود.
یک دندانپزشک به خوبی در مورد برخورد با مادران باردار آموزش دیده است. مسئله ای که باعث می شود
یک دندانپزشک از کار بر روی یک مادر باردار خودداری کند و یا رغبتی نشان ندهد، افکار غلطی است که
مردم در این زمینه دارند. بسیاری از زنانی که سقط جنین یا بارداری ناموفق داشته اند و چند ماه قبل از
سقط به دندانپزشک مراجعه کرده بودند، با این مستمسک که فلان آمپول یا درمان دندانپزشکی باعث
افتادن بچه شده، از دندانپزشک خود شکایت کرده اند. در صورتی که چنین موضوعی صحیح نیست.
مراقبت از دهان و دندان زنان باردار:
در زنان ِ حامله، به سه دلیل بیماری دندان و لثه بیشتر دیده می شود:
۱- مصرف بیشتر مواد قندی
۲- حالت تهوع و استفراغ که باعث اسیدی شدن بزاق می شود.
۳- بی حوصلگی
در دوران حاملگی با توجه به تغییرات هورمونی که در مادر رخ می دهد تغییراتی در لثه های مادر ایجاد می
شود که در مجموع باعث تورم جزئی لثه ها شده و همین امر رعایت بهداشت دهان و دندان را مشکل می
کند .همین لثه های متورم اگر همراه با رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان باشد معمولا خون ریزی از لثه
را همراه خواهد داشت .
مادران باردار توجه داشته باشند که در طول دوران حاملگی لثه ها به مراقبت بیشتری نیاز دارد. به ویژه دو
بار جرم گیری در طول حاملگی به رعایت این بهداشت کمک به سزائی خواهد کرد.
در صورتی که زنان باردار بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنند، دندان و لثه ی آن ها کم تر دچار
ِمشکل می شود.
گاهی رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، منجر به ایجاد یک غده روی لثه می شود که گاهی درد ناک
است. اما این غده خطر ناک نیست و تومور حاملگی گفته می شود. این تومور معمولا با رعایت بهداشت و
بعد از زایمان خود بخود فروكش می کند. ولی در بعضی موارد اگر این تومور بزرگ باشد نیاز به جراحی
خواهد بود. در صورت مشاهده این مورد، حتما به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید.
زنان باردار باید رعایت بهداشت دهان و دندان را به طور دقیق انجام دهند. در ماه های آخر حتی باید ماهانه
دو بار به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه و سلامت ِ دندان ها وارسی گردد.
خدمات دندانپزشکی برای مادران باردار:
تزریق آمپول بی حسی
آمپول هائی که در زمینه بی حسی مورد استفاده قرار میگیرد معمولا دو نوع هستند:
لیدو کائین که حاوی مقداری آدرنالین می باشد که جهت افزایش مقدار و زمان بی حسی به لیدوکائین
اضافه می شود. این آدرنالین ممکن است بعد از تزریق باعث افت فشار بیمار شده و برای بیمارانی که
مشکل فشار خون یا ناراحتی قلبی دارند استفاده نمی شود. برای اینکه افت فشار در مادران باردار ایجاد
نشود توصیه شده است که از تزریق آمپولهای حاوی آدرنالین اجتناب کنیم. چون این افت فشار ممکن است
باعث از دست دادن هوشیاری موقت بیمار شود که برای فرزند خانم حامله مشکل ساز باشد.
نوع دیگر آمپولها مثل سیتانست که آدرنالین ندارد معمولا بی ضرر تر میباشد. بنابرین اگر به دندانپزشک خود
اطلاع دهید، آمپولی برای تان تزریق خواهد کرد که ضرر نداشته باشد.
رادیوگرافی از مادران باردار
در کل رادیوگرافی مضر می باشد و اگر ضرورتی احساس نشود باید از آن پرهیز کرد. به ویژه برای جنین که
مراحل رشد خود را می گذراند. در دندان درد های شدید که مجبور به عصب کشی هستیم، تا مرحله ای
پیش می رویم که نیاز به رادیوگرافی نباشد. برای یک عصب کشی خوب، در مراحل مختلف نیازمند
رادیوگرافی می باشیم. در مادران باردار در حدی که درد بیمار را ساکت کنیم و دندان را پانسمان کنیم کافی
است و بقیه درمان را به بعد از زایمان موکول می کنیم. در این مورد مادران باید توجه داشته باشند که این
پانسمان باید سالم باقی بماند و در صورت افتادن پانسمان، هرچند که دردی هم نداشته باشد، حتما به
دندانپزشک خود مراجعه کرده و مجددا دندان خود را پانسمان نمایند. چون ممکن است دندان عفونت بکند.
قابل توجه افرادی که می خواهند باردار شوند لازم است اول یک معاینه کلی از دندان ها داشته باشید .

در بارداری آیا می‌شود به دندانپزشکی مراجعه کرد؟
این یک سؤال تکراری است که بارها و بارها از ما دندانپزشکان پرسیده می‌شود. به شما اطمینان می‌دهیم در بارداری شما نه تنها می‌توانید به دندانپزشک مراجعه کنید، بلکه باید به دندانپزشک مراجعه کنید!
درد باعث تولید کاتکول آمین‌های التهابی می‌شود. افزایش این کاتکولآمین‌ها در زنان باردار مضر می‌باشد.دندان‌درد هم یکی از شدیدترین دردهایی می‌تواند باشد که یک خانم باردار در طی دوران بارداری می‌تواند با آن مواجه شود. بنابراین منطقی است که در دوران بارداری برای سلامت خانم باردار و جنین،خانم باردار درد شدید و طاقت‌فرسا نداشته باشد. علاوه بر این ارتباط بین بیماری‌های دهان و دندان مانند بیماری‌های پریودنتال با کاهش وزن جنین و … در برخی مطالعات نشان داده‌شده است. با این تفاسیر منطقی است که خانم‌های باردار در طی دوران بارداری درد دندان نداشته باشند یا اگر دارند آن را درمان کنند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی درمان‌های دندانپزشکی توسط ما دندانپزشکان برای خانم‌های باردار به‌راحتی ارائه می‌شود.شما می‌توانید در مورد انجام عصب‌کشی در بارداری روی این مطلب کلیک کنید.

قبل از بارداری:
قبل از بارداری چکاپ کامل دندانپزشکی برای خانم‌هایی که تصمیم به حاملگی و بچه‌دار شدن دارند به‌طور اکید توصیه می‌شود.برای این‌که در طول دوران بارداری به مشکلی مواجه نشوید و فرزند سالمی به دنیا بیاورید حتماً معاینات دندانپزشکی را قبل از مبادرت به بارداری نزد یک دندانپزشک متبحر انجام دهید.
در مورد مشکلاتی که در حین حاملگی در دهان و دندان‌های خود ممکن است با آن‌ها مواجه شوید و راه‌های پیشگیری و درمان آن‌ها این مطلب را بخوانید.

دندانپزشکی در دوران بارداری
بعد از بارداری:
بعد از بارداری هم ممکن است که در انجام درمان‌های دندانپزشکی با مشکلاتی مواجه شوید.یک مشکل رایج، در مادرانی است که به فرزندان خود شیر می‌دهند و از این نگرانی دارند که مواد یا داروهای تجویزشده توسط دندانپزشک در شیرشان ترشح‌شده و برای نوزاد نورسیده مشکلات سلامتی ایجاد کند. بالطبع اگر دندانپزشک بداند که خانمی در حال شیر دادن است، از داروهایی استفاده می‌کند که در شیر ترشح نمی‌شوند یا تمهیداتی در نظر می‌گیرد که سلامت مادر و نوزاد هر دو تضمین شوند.

🆘چه زمان دندان هایتان قاتل شما می شوند؟

بسیاری که دچار دیابت هستند بیشتر از دیگران دچار بیماری های دندان و لثه می شوند و این بدین دلیل است که دیابت به عفونت ها بیشتر پاسخ مثبت می دهد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید سلامت لثه ها و دندان ها است. این نکته را بدانید که بیماری های دهان و دندان می توانند باعث بروز بیماری های بزرگتر و حتی مرگ شما شوند.

لثه و بیماری های قلبی:

تحقیقات حاکی از آن است که بیماری های دندان و لثه می تواند باعث بروز بیماری های قلبی مختلفی شود. محققان به این نتیجه رسیده اند که درصد ابتلا به بیماری قلبی در افرادی که بهداشت دهان را رعایت نمی کنند دوبرابر بیشتر است. تئوری های خاصی ارائه شده است که می گوید باکتری های دهان وارد رگ های خونی شده و به قلب می رسند از همین نظر می توانند قلب شما را آلوده کنند و مانع از کار کردن درست آن شوند.

دندان و آسیب دیدگی مغز:

تحقیقات زیادی در مورد سلامت کلی بدن و بیماری های مغزی صورت گرفته است که طی آن محققان نتایج جالبی نیز به دست آوردند. در یک تحقیق که بر روی 118 پیرمرد بین 75 تا 98 سال صورت گرفت مشخص شد افرادی که دندان های کمتری دارند بیشتر به سمت اخلاقیات جنون آمیز می روند. در این میان همچنین مشخص شد افرادی که در گذشته سلامت دندان ها را جدی نمی گرفته اند بیشتر دچار آلزایمر میشوند.

بیماری دهان و قند خون:

بسیاری که دچار دیابت هستند بیشتر از دیگران دچار بیماری های دندان و لثه می شوند و این بدین دلیل است که دیابت به عفونت ها بیشتر پاسخ مثبت می دهد. در تحقیقات مختلف نیز مشخص شده است که بیماری های دندان و دهان باعث می شود تا کنترل کمتری روی قند خون داشته باشید و شرایط را برای دیابت سخت تر می کند.

تاثیر بیماری های دهان بر تنفس:

دانشمندان بسیاری به این نتیجه رسیده اند که بیماری های لثه می تواند باعث بروز اساسی در سیستم تنفسی شما شود. افرادی که کمتر بهداشت دهانشان را رعایت می کنند بیشتر دچار مشکلات ریوی و تنگی نفس می شوند. یکی از مهمترین دلایل این امر حرکت باکتری ها به سمت شش است و این باعث می شود تا شما دچار مشکلات حاد ریوی شوید.

بیماری های لثه و باروری:

یکی از جدی ترین آسیب هایی که بیماری های لثه می توانند به شما وارد کنند اثرات مخرب بر باروری است. این مشکل بیشتر در خانم ها دیده می شود و طی آن افرادی که بیماری های لثه و دهان دارند بیشتر ممکن است بچه هایی با شرایط خاص را به دنیا بیاورند.

مقدمه

مینای دندان از دندان در برابر میکروب ها دفاع می کند. به هر حال این عضو از بدن همواره در اثر عدم استفاده ی صحیح در معرض پوسیدگی قرار دارد. خوشبختانه برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی آن، راهکاری هایی وجود دارد که یکی از آنها درمان با فلوراید است. در این درمان فلوراید برای چند دقیقه در دهان نگه داشته می شود و سپس از آن خارج می شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با ما همراه باشید.

فلوراید چیست؟

فلوراید یک ماده معدنی است که می­توان آن را به صورت طبیعی در غذا و آب پیدا کرد. فلوراید تراپی می­تواند به تقویت مینای دندان و بهبود آسیب­های احتمالی ایجاد شده در آن با جایگزین کردن مواد مغذی از دست رفته با گذشت زمان کمک کند. هنگامی که دندان­های شما در مجاورت فلوراید قرار گیرد، مقاومت دندان نسبت به اسید ترشح شده در دهان افزایش یافته و احتمال ایجاد پوسیدگی و خرابی در دندان بطور چشمگیر کاهش پیدا می­کند.

انواع مکمل­های فلوراید

در عمل راه­های مختلف برای افزایش مقدار ماده فلوراید در سیستم دفاعی بدن شما وجود دارد. از روش­های معمول برای انجام این کار استفاده از خمیردندان­هایی است که با استفاده از ماده فلوراید غنی شده­اند.

شما همچنین می­توانید با خرید ژل فلوراید در خانه از ماده فلوراید استفاده کنید. ژل فلوراید را بطور مستقیم وارد دهان خود کنید و آن را چند دقیقه در دهان خود نگه دارید، سپس دهان خود را با آب بشویید. پس از استفاده ژل فلوراید باید از خوردن یا آشامیدن برای 30 دقیقه خودداری کنید. برخی از انواع ژل­ها در بازار موجود است و معمولاً از آنها می­توان به همراه خمیردندان­های حاوی فلوراید استفاده کرد. به هر حال اگر شما نیاز به انواع قوی­تر فلوراید دارید، دندان­پزشک شما امکان تجویز آن برای شما را خواهد داشت.

دندان­پزشک شما ممکن است از فلورایدتراپی در طول معاینه­ های عادی خود نیز استفاده کند. در طول دوره درمان، دندان­پزشک دهان شما را با استفاده از فلوراید شستشو می­دهد. به منظور چسبیدن مناسب فلوراید به دندان­ها شما، شما باید فلوراید را برای چهار دقیقه در دهان خود نگه دارید. سپس دندان­پزشک از شما می­خواهد فلوراید را از دهانتان خارج کنید و پس از آن دهان خود را شستشو دهید. علاوه بر این برخی دندان­پزشکان از واکس یا فوم مخصوص برای مالش مستقیم فلوراید به دندان شما استفاده می­کنند. در هر حال هنگام استفاده از فلوراید باید از خوردن، آشامیدن و یا سیگار کشیدن برای مدت 30 دقیقه پس از استفاده خودداری کرد.

فلوراید تراپی برای کودکان

هر چند فلوراید به شدت برای کودکان سودمند است، این روش درمان می­تواند ریسک­های خاص را نیز به همراه داشته باشد. دندان­پزشکان معمولاً درمان فلوراید را به این منظور بر روی بچه­ها انجام می­دهند که به ایجاد دندان­های دائمی سالم و کاهش پوسیدگی دندان آنها کمک کنند. به هر حال، اگر کودکان با مقدار زیادی از ماده فلوراید در تماس باشند، این موضوع می­تواند منجر به ایجاد شرایطی شود که در اصطلاح به آن مسمومیت فلوراید (فلوئوروزیس) گفته می­شود. مسمومیت فلوراید می­تواند منجر به قهوه­ای شدن دندان­ها شود و در عمل آسیب جدی برای دندان­ها به همراه دارد.

کودکان باید از خمیردندان­ حاوی فلوراید روزی دو بار در خانه استفاده کنند. به هر حال، والدین باید نحوه مسواک زدن دندان­ها توسط کودک را تحت نظارت داشته باشند تا به این ترتیب مطمئن شوند مقدار بسیار زیاد خمیر دندان توسط وی استفاده نمی­شود. کودکان بزرگتر از دو سال باید به مقدار یک نخود از خمیردندان را برای مسواک زدن مورد استفاده قرار دهند. این موضوع بطور خاص به این دلیل در مورد کودکان اهمیت دارد که آنها تمایل دارند خمیردندان باقی مانده در دهان خود را فرو دهند، به جای اینکه آن را از دهان خارج کنند. کودکان کوچکتر از دو سال نباید دندان­های خود را شخصاً مسواک بزنند. به عنوان والدین، شما باید از یک مسواک دارای موی نرم به همراه خمیر دندان حاوی فلوراید برای مسواک زدن دندان کودک خود استفاده کنید و به کودک کمک کنید مواد باقیمانده را پس از مسواک زدن از دهان خود خارج کند.

در برخی موارد، دندان­پزشک ممکن است برای کودک مکمل­های فلوراید تجویز کند. دندان­پزشکان معمولاً زمانی این مکمل­ها را تجویز می­کنند که کودک با ریسک بالای پوسیدگی دندان مواجه باشد. بطور خاص این حالت را می­توان زمانی مشاهده کرد که کودک مقدار زیادی از غذاهای حاوی شکر مصرف می­کند و یا مقدار مناسب از ماده فلوراید بطور طبیعی در تغذیه وی وجود ندارد. مکمل­های فلوراید به صورت کم و ناچیز برای کودکان تجویز می­شوند زیرا کودکان با ریسک مصرف بیش از حد ماده با اوردوز مواجه هستند. اگر کودک شما نیاز به مکمل­های فلوراید دارد، مطمئن شوید که این مکمل­ها دور از دسترس وی نگهداری می­شوند و حتماً به دقت دستورات ارائه شده توسط دندان­پزشک برای مصرف را برای جلوگیری از هر گونه مشکل احتمالی مورد توجه قرار دهید.

بسیاری از مطالعات اخیر نشان می­دهند زمانی که فلوراید تراپی به صورت درست انجام شود، می­تواند به کاهش ریسک پوسیدگی دندان به خصوص برای کودکان کمک کند. مهم است که مطمئن شویم دندان­ها به مقدار مناسب در معرض ماده فلوراید قرار می­گیرند، به نحوی که امکان پوسیدگی آنها حداقل شود. اکثر بزرگسالان می­توانند با روزی دو بار مسواک زدن با خمیردندان­های حاوی فلوراید از دندان­های خود در برابر پوسیدگی محافظت کنند. اگر شما درباره وضعیت خود و استفاده کافی از ماده فلوراید نگرانی دارید، با دندان­پزشک خود مشورت کرده و در صورت نیاز از مکمل­های فلوراید استفاده کنید. در حقیقت دندان­پزشک می­تواند به شما درباره لزوم استفاده از فلوراید و نحوه صحیح مصرف آن مشاوره داده و اطلاعات لازم را در این رابطه در اختیار شما قرار دهد.

مزایا و محاسن روش فلوراید تراپی

مزیت اصلی فلوراید کمک به جلوگیری از پوسیدگی دندان است. این ماده همچنین می­تواند فرآیند فرسایش تدریجی دندان­های شما که هم­اکنون وجود دارد را معکوس کند. اگر پلاک بر روی دندان ایجاد شود و باعث خوردگی مینای دندان شود، فلوراید تراپی می­تواند مواد معدنی مورد نیاز در مینای دندان را جایگزین کرده و پوسیدگی­ها را بهبود بخشد. استفاده از این ماده می­تواند به حفظ سلامتی دندان کمک فراوان کند.

فلوراید تراپی بطور خاص برای کودکان زیر شش سال مهم و با اهمیت است. حتی با وجودی که این کودکان هنوز دندان­های دائمی ندارند، فلوراید تراپی می­تواند از ایجاد باکتری در اطراف لثه آنها جلوگیری کند، با التهاب لثه مقابله کند، و به شکل­گیری دندان­های دائمی آنها به نحو مطلوب و سالم کمک کند.

فلوراید تراپی حتی در مواردی اهمیت بیشتر پیدا می­کند که شما نیازمند مراقبت خاص از دهان خود هستید. افرادی که از تجهیزات ارتودنسی در دهان خود استفاده می­کنند، باید بطور منظم با استفاده از فلوراید از ایجاد باکتری و تجمع آن در زیر اجسام موجود در دهان همچون تجمع باکتری­ها زیر سیم­کشی­ دندان­ها جلوگیری کنند. هنگامی که افراد از پرتو درمانی برای درمان سرطان سر یا گردن استفاده می­کنند باید فلوراید تراپی را در اولویت درمانی خود قرار دهند، زیرا پرتو درمانی می­تواند به غدد ترشح کننده بزاق آسیب وارد کند. بزاق دهان در عمل برای خنثی کردن اسیدهای مضر که در دهان ترشح می­شوند و نیز جویدن مناسب غذا، لازم و ضروری است. همچنین بزاق می­تواند از تماس مستقیم ذرات غذایی با دندان­های شما جلوگیری کند. هر چه بزاق کمتری در دهان وجود داشته باشد، احتمال مبتلا شدن شما به پوسیدگی دندان بیشتر خواهد بود.

آیا می­دانید دندان شما چه ماده­ای را در سیستم ایمنی برای حفاظت از خود در برابر پوسیدگی و آسیب تولید می­کند؟ این ماده مینای دندان است که در حقیقت یک پوسته سخت و محافظ بر روی دندان شما می­باشد. به هر حال، باکتری­ها می­توانند مینای دندان را در صورت عدم نگهداری مناسب از آن و نیز رعایت نکردن بهداشت دهان از بین ببرند. برای جلوگیری از این مشکل دندان­پزشکان پیشنهاد می­کنند از درمان­های منظم با استفاده از فلوراید برای تقویت مینای دندان و معکوس کردن تاثیرات ناشی از پوسیدگی دندان استفاده شود. به این روش درمانی در اصطلاح فلوراید تراپی گفته می­شود. فلوراید تراپی همچنین می­تواند به کودکان شما کمک کند دندان­های قوی و سالم برای سال­های پیش رو داشته باشند.

نتیجه گیری

فلوراید تراپی یکی از روش های کم هزینه پیشگیری از خرابی و آسیب دندان است که اگر به درستی انجام شود، هیچ خطری ندارد. ما به همه ی مراجعان توصیه می کنیم که جهت حفظ و نگهداری از دندان هایشان، از این روش پیشگیرانه ی خرابی دندان استفاده کنند.

زخم های آفتی از رایج ترین زخم های دهان در همه سنین خصوصاً کودکان هستند که بسیار دردناکند. عوامل روانی و رژیم های خاص غذایی در بوجود آمدن آنها بی تأثیر نیستند. خوشبختانه با راه های درمانی نوین و اقدامات حمایتی می توان درد آنها را تسکین داد و درمان کرد و از ابتلای مجدد به آنها جلوگیری نمود.

آفت در کودکان

زخمهای آفتی، که به عنوان آفت دهان نیز شناخته می شوند، رایج ترین نوع زخم در دهان هستند. این زخم ها بطور تقریبی 20 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده و ممکن است ابتدا در زمان کودکی مشاهده شوند. دلیل اصلی ایجاد زخم های آفتی ناشناخته است. این زخم ها واگیردار نیستند و افراد مبتلا به این بیماری احتمال دارد مجدداً به آن مبتلا شوند.

علائم

• زخم های آفتی مینور

زخم های آفتی مینور تقریباً بیش از 80 درصد موارد ابتلا را در بر می گیرد. این زخم ها فقط بر روی قسمت های متحرک و غیر کراتینه بافت دهان ظاهر می شوند. این زخم ها کوچک هستند و اندازه تقریبی آنها کمتر از یک سانتیمتر بر قطر دایره بوده و به شدت دردناک می باشند. آفت های مینور در عمل آفت های سطحی هستند که با یک غشای کاذب پوشیده شده اند و رنگ قرمز روشن (ملتهب) دارند. همچنین این زخم های دهانی می توانند به صورت گروهی نیز ظاهر شوند. زخم های آفتی مینور معمولاً بدون باقی ماندن اثر خاص ظرف مدت 7 تا 10 روز درمان می شوند.

• زخم های آفتی ماژور

زخم های ماژور کمتر از 10 درصد زخم های آفتی را به خود اختصاص می دهند. این زخم ها بزرگتر (بزرگتر از یک سانتیمتر بر قطر دایره) و عمیق تر از زخم های مینور هستند و برای درمان آنها به هفته ها یا ماه ها زمان نیاز است. این زخم ها پس از بهبود معمولاً نشانه هایی را در بیمار از خود بر جای می گذارند.

• زخم های آفتی تبخال مانند

زخم های آفتی تبخال مانند به صورت تاول های متعدد، کوچک و خوشه ای بر روی بافت غیر متحرک (کراتینه) دهان ظاهر می شوند. این زخم ها شبیه زخم های ساده تبخال هستند. زخم های تبخال مانند اغلب در قسمت پسین دهان قابل مشاهده هستند و معمولاً ظرف مدت یک ماه درمان می شوند.

علت و دلایل

• فشار روانی
• آلرژی غذایی
• آلرژی یا حساسیت به خمیر دندان های حاوی سدیم لوریل سولفات (یک ماده امولسیون کننده)
• آسیب دهانی، شامل آسیب هایی که به علت مسواک زدن شدید ایجاد می شود
• فقر ویتامین بی 12، فولات، یا آهن.

عواملی که بر ایجاد و شدت این بیماری تاثیر می گذارند شامل موارد زیر هستند:

• رژیم و تغذیه
• بهداشت دهان
• فلوریداسیون
• معیارهای پیشگیری دندان
• انتقال باکتری های پوسیدگی زا از مادر به کودک
• استعداد ژنتیک کودک برای ابتلا به بیماری های دندان
• جریان بزاق و سطح PH موجود در آن
• شاخص های ایمنی
• سبک و نوع زندگی
• سابقه ابتلا به بیماری های دندان

بیماری های شبیه زخم های آفتی

• فارنژیت به همراه تب در کودکان
• عفونت ناشی از ویروس تبخال: زخم های این عفونت بر روی قسمت های غیر متحرک و سخت (کراتینه) بافت دهان همچون لب ها، سق دهان، و لثه ظاهر می شود. این زخم ها در ابتدا به صورت تاول خود را نشان می دهند و در ادامه این تاول ها می ترکد و یک زخم دردناک را ایجاد می کند. این زخم ها بسیار واگیردار هستند.
• بیماری های خود ایمنی:
سندرم بهجت، سندرم رایتر، بیماری های التهابی روده، لوپوس اریتماتوس، پمفیگوئید تاولی، پمفیگوس وولگاریس.
• بیماری های ویروسی:
ویروس هرپس، سیتو مگالو ویروس، واریسلا، ویروس کوکساکی.
• بیماری های ترپونمایی:
سفلیس.
• عفونت های قارچی:
ﻛﺮﻳﭙﺘﻮﺳﭙﻮرﻳﺪﻳﻮم، موکورمایکوز، و هیستوپلاسموز.
• بیماری های هماتولوژی/ آنکولوژی:
نوتروپنی دوره‌ای و سرطان سلول سنگفرشی

راه ها و روش های درمان

سلامت دهان نقش اساسی در حفظ سلامت کلی کودکان زیر هفت سال دارد. به همین دلیل استفاده از خدمات افراد با تجربه فامیل، خدمات حرفه ای دندان پزشکی، و سایر خدمات حرفه ای مربوط به سلامت در دستیابی به سلامت دهان کودکان ضروری است.

راه های کلیدی در بهبود سلامت دهانی کودکان شامل موارد زیر است:

• درمان به موقع
• ارزیابی ریسک ابتلا به بیماری
• رعایت دستورالعمل های پیشگیری
• ارزیابی نتایج حاصل از سلامت دهان

اهداف معاینه سلامت دهانی کودک شامل موارد زیر است

• ارزیابی ریسک ابتلای کودک به بیماری های دندان
• ارائه دستورالعمل های پیشگیرانه
• شروع یک برنامه دندان پزشکی پیشگیرانه
• تعیین مناسب ترین جدول زمانی مراجعه به دندانپزشک برای کودک

اولین معالجات دندان پزشکی کودک:

• سوال درباره سابقه درمانی کودک
• پرس و جو درباره عادت های غذایی و رژیمی کودک
• ارزیابی نیاز به استفاده از مکمل های فلوراید
• ارزیابی سلامت دهانی کودک
• بررسی دهان برای وجود مشکلات دندان یا سایر مشکلات احتمالی
• ارزیابی ریسک ابتلا به بیماری های دهان و دندان
• صحبت درباره استفاده از تکنیک های سلامت دهان که برای سن کودک مناسب باشد.

درمان با دارو

• درمان علائم بیماری

پماد و ژل حفاظتی همچون زیلاکتین و اوراژل. شربت دیفن هیدرامین.
• داروهای ضد التهاب
احتمالاً سودمندترین نوع درمان استفاده از این نوع داروها است. برای درمان آفت های خشک از داروی آفتازول چهار بار در روز می توان استفاده کرد.
• آنتی بیوتیک
برای اجتناب از ابتلای کودکان و زنان باردار از آنتی بیوتیک استفاده می¬شود.
• ایمونومدولاتوری
معمولاً به صورت محتاطانه برای درمان بیماران ایدز مورد توجه قرار می¬گیرد.
• مکمل
قرص روی، ویتامین سی، ویتامین بی، و لیزین. در این رابطه برای بهبود می توان دهان شویه با روغن بابونه انجام داد.
• دهان شوی ضد میکروب
کلرهگزیدین گلوکونات.

درمان خانگی و پیشگیری های اولیه

• از ایجاد آسیب در داخل دهان جلوگیری کنید، زیرا این آسیب می تواند نقطه شروع ایجاد زخم های آفتی باشد.
• از خوردن غذاهای ترش و سخت همچون برخی بیسکویت های سفت، چیپس سیب زمینی، و شیرینی های سفت اجتناب کنید.
• از مسواک زدن شدید بپرهیزید! شدت زیاد در مسواک زدن می تواند به لثه ها و مخاط دهان آسیب برساند و باعث ایجاد زخم های آفتی شود.
• از خمیردندان های حاوی سدیم لوریل سولفات که امولسیون کننده ای است که به خمیردندان ها اضافه می شود استفاده نکنید.
• از استرس دوری کنید.
• از غذاهای آلرژیک همچون شکلات، پرتقال، آجیل و گوجه فرنگی دوری کنید.

• دستورالعمل بهداشت دهانی باید در طول دوره قبل از تولد توسط مادر اجرا شود. اهمیت حفظ یک سطح مناسب از بهداشت دهانی نمی تواند به عنوان یک مسئله بی اهمیت تلقی شود. در این رابطه بهداشت دهانی مادر می تواند بر وزن نوزاد و نیز سلامت دهانی وی تاثیر گذارد.
دهان یک کودک دارای میلیون ها باکتری است که شامل باکتری واگیردار استرپتوکوکوس موتانس است. این باکتری منشا ایجاد بیماری در دهان است. در عمل هنگامی که والدین قاشق غذای کودک را در دهان خود قرار می دهند، این باکتری از دهان والدین به دهان کودک منتقل می شود و دندان کودک را آلوده می کند. این فرآیند ممکن است حتی در یازده ماهگی پس از تولد کودک نیز اتفاق افتد. خطر ابتلای کودک به بیماری های دندان زمانی بیشتر افزایش پیدا می کند که مادر خود دارای مشکلات دهان و دندان باشد.
در گذشته کودکان تنها زمانی به دندان پزشک مراجعه می کردند که یک مشکل جدی برای آنها پیش آمده باشد. این روش برخورد دیر موقع و انفعالی دیگر برای حفظ سلامتی کودک مناسب نیست. در حال حاضر مراقبت از سلامت دهانی کودک از مسائلی است که باید حتی در طول دوره ای که دندان ها در دهان کودک شکل می گیرند نیز مورد توجه قرار گیرد.
انجمن دندان پزشکی آمریکا، آکادمی دندان پزشکی عمومی آمریکا، و آکادمی دندان پزشکی کودکان در آمریکا همگی پیشنهاد می کنند اولین بازدید سلامت دهانی کودک باید در 12 ماهگی وی یا در فاصله کوتاه پس از شکل گیری اولین دندان های نوزاد انجام شود. این زمان در عمل مناسب ترین زمان برای یک دندان پزشک جهت ارزیابی سلامت دهانی و دندانی کودک و نیز تشخیص هرگونه مشکل احتمالی موجود در این بخش است.

توجه داشته باشید که رخم های آفتی کوچک اگرچه در بیشتر موارد برای شما و کودک دلبندتان دردسرساز نیستند، ولی در بعضی مواقع می توانند نشانه ی ابتلا به بیماری های جدی تری از قبیل سرطان باشند. به همین دلیل بهتر است که در صورت تداوم آنها جهت درمان به دندان پزشک مراجعه کنید.

زخم های افت دهان

زخم های آفت دهان اغلب دردناک هستند ودر طول زمان عود می کنند .این زخم ها اگر درمان نشوند معمولا بین 10تا14 روز باقی می مانند. شستشوی دهان و قرص ممکن است درد را تسکین دهد و ممکن است به التیام سریعتر زخم کمک کند.

زخم های آفت دهان زخم های دردناکی هستند که در هر نقطه ای از دهان می توانند ایجاد شوند . آنها از رایج ترین زخم های دهان هستند و حداقل از هر 5 نفر یک نفر میتواند در طول زندگی خود این زخم ها را تجربه کند.اما درکل زنان بیشتر از مردان به این زخم ها مبتلا می شوند.

انواع

آفت دهان بر سه نوع است:

1. افت مینور:فراوانی ایجاد افت مینور از بقیه نوع ها بیشتر است(80 درصد)انها کوچک هستند و بیضی شکل اند و در کل کمتر از 10 میلیمتر وسعت دارند.به رنگ زرد کمرنگ به نظر می رسند و اطرافشان ممکن است قرمز و متورم به نظر بیاید.ممکن است فقط یک زخم ایجاد شود اما در بعضی افراد ممکن است تا 5 زخم همزمان در دهان ایجاد شود.هر زخم 7 تا 10 روز طول میکشدو سپس بدون باقی گذاشتن جای زخم از بین میروند و معمولا بسیار دردناک نیستند.
2. افت ماژور:در حدرود 10 درصد موارد رخ میدهد وسعت انها ممکن است تا 10 میلیمتر بزرگ شود معمولا فقط یک یا دو زخم در دهان از این نوع ایجاد می شوند. هر زخم از دوهفته تا چند ماه طول می کشد انها می توانند بسیار دردناک باشند و غذا خوردن را دچار مشکل کنند.
3. زخم هرپس:در حدود 10 در صد مواقع رخ میدهد اندازه این زخم ها به اندازه سر سوزن است و 1تا2 میلیمتر وسعت دارند.در یک زمان زخم های متعدد از این نوع میتواند رخ دهد اما بعضی از انها ممکن است درکنار یکدیگر قرار بگیرند و و اشکال نامنظم تشکیل دهند. هر زخم یک هفته تا 2 ماه طول میکشد . با وجود نام هرپس انها هیچ ربطی به تبخال یا ویروس تبخال ندارند.

زخم های افت معمولا بین سنین 10 تا 40 سالگی رخ میدهند اما بس از ان می توانند عود کنند هرچه سن بالاتر میرود تمایل زخم به عود کمتر میشود . دربسیاری از موارد بازگشت زخم متوقف میشود . برخی از افراد ممکن است در قسمت هایی از دهانشان برای یک روز یا بیشتر قبل از اینکه زخم ظاهر شود احساس سوزش داشته باشند.

علت و دلایل

علت ان ناشناخته است . انها عفونی نیستند و نمی توانید انها را با دست بگیرید . دراغلب موارد زخم بدون هیچ دلیل روشنی در افرادی که سالم هستند توسعه می یابد . در برخی موارد زخم ها به عوامل دیگر و یا بیماری های دیگر مربوط میشوند . ازجمله:

• اسیب-مانند اتصالات بد دندان مصنوعی یا خراشیدگی حاصل از مسواک های سخت
• تغییر درسطح هورمونها-در برخی از زنان زخمها درست قبل از دوره شان رخ میدهد و دربرخی از زنان فقط پس از یائسگی زخم ها ایجاد میشوند.
• در برخی از سیگاری ها این زخم ها بعد از ترک سیگار در دهان رخ میدهد.
• کمبود اهن یا کمبود یک ویتامین خاص (مانند ویتامین B12 و اسید فولیک)
• به ندرت یک الرژی خاص ممکن است علت زخم ها باشد.
• زخم دهان در برخی از خانواده ها ایجاد میشود بنابراین یک عامل ژنتیکی میتواند در بروز زخم ها نقش داشته باشد.
• استرس یا اظطراب گفته شده میتواند یک علت ان باشد.
• برخی از دارو ها میتوانند عامل ایجاد زخم باشند. نمونه هایی از داروهایی که می تواند باعث ایجاد زخم های دهان شوند عبارتند از: nicorandil، داروهای ضد التهابی (مثل ایبوپروفن) و درمان جایگزینی نیکوتین خوراکی.
• زخم دهان در افراد مبتلا به بیماری کرون، بیماری سلیاک، عفونت HIV و بیماری بهجت بیشتر رایج است. با این حال، این زخم از نوع آفت نیست.

شما باید پزشک خود را درصورتی که علائم دیگری به غیر از زخم دهان دارید مطلع کنید. سایر علائم مهم عبارتند از زخم در پوست و ناحیه تناسلی و درد و التهاب در انها.به ندرت ممکن است زخم دهان در پاسخ به داروهایی که شما به ان حساسیت دارید ایجاد شود. گاهی اوقات یک آزمایش خون یا بررسی های دیگر توصیه میشود در صورتی که به علت های دیگر زخم دهان مشکوک باشند.

درمان

هدف از درمان کاهش درد حاصل از زخم و کمک به بهبودی سریع است. هیچ درمانی برای جلوگیری از ایجاد مجدد زخم وجود ندارد.

درد اغلب خفیف است به ویژه در افت های از نوع مینور . هر نوع از افت میتواند بدون درمان از بین برود

اقدامات عمومی شامل:

• اجتناب از غذاهای ادویه دار، نوشابه های اسیدی میوه، و غذاهای بسیار شور (مانند نان) است که می تواند درد و سوزش را بدتر است.
• برای نوشیدن از یک نی استفاده کنید تا مایعات با زخم دهان شما در ارتباط نباشند..(توجه داشته باشید : نوشیدنی های داغ را با نی ننوشید زیرا ممکن است گلوی شما را بسوزانند.)
• از یک مسواک بسیار نرم استفاده کنید. درصورتی که اتصالات دندان مصنوعی شما بد هستند به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• در صورتیکه به یک دارو مشکوک هستید که باعث ایجاد زخم در دهان شما شده مصرف دارو را قطع کنید. برای مثال، اگر شما با استفاده از درمان جایگزینی نیکوتین خوراکی (آدامس نیکوتین یا قرص های مکیدنی) تحت درمان هستید ممکن است نیاز باشد به جای ان از اسپری بینی استفاده کنید.

دارو

1.دهانشویه کلر هگزیدین– (نام تجاری Corsodyl یا Chlorohex) ممکن است درد را کاهش داده و همچنین سرعت التیام زخم را افزایش دهد.همچنین از ویروسی شدن زخم جلوگیری میکند.ولی از نظر تعداد،زخم ها را کاهش نمی دهد.این دهانشویه که معمولا دو بار در روز استفاده میشود ممکن است اگر به صورت منظم استفاده کنید ، دندان ها را به رنگ قهوه ای در آورد با این حال این رنگ دائمی نیست و می توان با اجتناب از نوشیدنی هایی که حاوی تانن (مانند چای، قهوه، و شراب قرمز) و مسواک زدن دندان ها قبل از استفاده رنگ انها را کاهش داد. . بعد از مسواک زدن دهان خود را با دقت بشوئید زیرا ممکن است برخی از مواد تشکیل دهنده خمیر دندان کلر هگزیدین را غیر فعال کند.

2. قرص استروئید-(نام تجاری Corlan پلت و یا قرص Betnesol) نیز ممکن است درد را کاهش دهد و همچنین سرعت التیام زخم را افزایش دهد.شما میتوانید با زبان خود قرص را درکنار زخم نگه دارید . این قرص ها بهترین کارایی را در اوایل دروه زخم دارند و اگر زود استفاده کنید ممکن است از ایجاد زخم جلوگیری کند. هر قرص چهار بار در روز استفاده میشود تا زمانی که زخم ازبین برود. در کودکان نباید بیش از پنج روز از قرص استفاده شود.

3. شستشو، ژل، یا اسپری دهان ضد درد ممکن است کمک به کاهش درد کمک کند. مثل اسپری benzydamine (نام تجاری Difflam)، و یا ژل سالیسیلات کولین (نام تجاری Bonjela). Bonjela نباید در افراد کودکان زیر 16 سال استفاده شود زیرا خطر ابتلا به سندروم ریه ری در صورت استفاده بیش از حد وجود دارد.دلیل استفاده نکردن از این ماده در کودکان ، مشابه دلیل عدم استفاده اسپیرین در کودکان می باشد.اثر داروهای ضد درد متاسفانه کوتاه است.

شما میتوانید تمام داروهای بالا را بدون نسخه از دارو خانه بخرید . درمان های دیگر وجود دارد در صورتی که درمان های بالا به شما پاسخ ندهند. مثالها عبارتند از یک دوره از قرص های استروئیدی، شستشوی دهان استروئید قوی و شستشوی دهان داکسی سیکلین.

زمان مراجعه به دکتر

زخم های افتی دهان میتوانند دردناک و اغلب ازاردهنده باشند. اما جدی نیستند. گاهی این زخم ها میتوانند عفونت های ثانویه ایجاد کنند . در این حالن ممکن است احساس افزایش درد یا قرمزی و یا احساس ناخوشی با درجه حرارت بالا(تب)داشته باشید.به یاد داشته باشید همه زخم های دهان زخم افت نیستند و انواع دیگر از زخم های دهان میتواند نشانه ای از بیماری های زمینه ای و یا یک بیماری باشند.

توجه کنید:سرطان های دهان میتوانند گاهی با یک زخم غیر معمول در دهان شروع شوند.اگر در دهان خود یک زخم دارید که بیش از سه هفته بدون هچ التیامی باقی مانده است به دندان پزشک خود مراجعه کنید به ویژه اگر شما یک فرد سیگاری هستید.دندانپزشک شما ممکن است فورا شما را به یک در مانگاه برای دیدن گوش و حلق و (ENT)یا یک جراح دهان و دندان معرفی کند . ممکن است نمونه کوچکی از زخم شما برای تشخیص و یا رد سرطان در درمانگاه گرفته شود .

ترمیم و درمان شکستگی دندان

دندان ها که به مرواریدهای دهان معروفند، همیشه در معرض خطر شکستن و خراب شدن هستند. گاه به خاطر یک ضربه ی ناگهانی ناشی از تصادف یا حتی به خاطر جویدن جسم سختی ممکن است گوشه ای از دندان شکسته شود. این بدان معنا نیست که حتماً دندان شکسته شده را باید کشید، بلکه می توان آن را ترمیم و درست نمود. در این مقاله ی مختصر سعی داریم به علت های شکستگی دندان، انواع شکستگی دندان و مراقبت از دندان شکسته بپردازیم.

شکستگی دندان

هنگامی که قسمتی از دندان شکسته میشود ممکن است به دندان اسیبی نرسد ولی در هر حال شما لبه های تیز شکستگی را می توانید با زبان خود احساس کنید. شکستگی دندان های کوچک معمولا باعث درد نمی شود اما در شکستگی های بزرگ دندان میتواند دندان اسیب ببیند. هنگامی که شکستگی منجر به در معرض قرار گرفتن اعصاب در مقابل هوا و نوشیدنی های گرم و سرد شود ممکن است ناراحتی برای شما ایجاد کند.

علت های شکستگی دندان

دندان ها بسیار قوی هستند ولی در مواقعی انها دچار شکستگی یا ترک خوردگی میشوند از جمله:
• گاز گرفتن بر روی اجسام سخت
• ضربه خوردن به دهان ودندانها
• در اثر سقوط
• داشتن حفره ای در دهان که باعث تضعیف دندان میشود
• داشتن حفره ی بزرگ قدیمی که مینای باقیمانده از دندان نمی تواند پشتیبانی کند
درد دندان شکسته شده ممکن است ثابت یا متناوب باشد.بسیاری از مردم هنگام جویدن به دلیل تحت فشار قرار گرفتن دندان احساس درد میکنند.

انواع شکستگی دندان

انواع مختلفی از شکستگی دندان وجود دارد که هر کدام نیاز به درمان های خاص خود را دارند
1.ترک های کوچک-این ترک ها سطحی هستند و تنها قسمت مینای دندان را تحت تاثیر قرار میدهند. ترک های کوچک به ندرت نیاز به درمان دارندبا این حال ممکن است دندانپزشک شما منطقه ترک خوردگی را صیقل دهد تا هر گونه لکه خشن را صاف کند.
2.دندان ترک خورده-این نوع شکستگی شامل شکسته شدن تمام دندان در سطح جویدن است در این نوع شکستگی قطعات در محل باقی می ماند، اما شکاف به تدریج گسترش می یابد.گاهی اوقات ترک را میتوان با پرکردگی ترمیم کرد. اغلب برای جلوگیری از بدتر شدن ترک باید از تاج استفاده شود. و اگر پالپ (عصب و بافت زنده) دندان اسیب دیده باشد ممکن است به درمان کانال ریشه نیاز داشته باشید.
3.شکستگی های کوچک –این نوع شکستگی ها همیشه به درمان نیازی ندارد اما دندان پزشک ممکن است با پر کردن دندان برای جلوگیری از بدتر شدن شکستگی ، ظاهر و احساس بهتری به دندان بدهد. اگر شکستگی بسیار کوچک باشد دندانپزشک ممکن است منطقه اسیب دیده را پرداخت کند.
4. شکستگی های نوک تیز-این نوع شکستگی معولا سطوح جویدنی دندان ها را تحت تاثیر قرار میدهد. انها معمولا به پالپ دندان اسیب نمی رسانند و احتمال بروز درد بسیار ،در انها کم است. دندانپزشک برای برگردادن شکل دندان ،ان را ترمیم میکند و غالبا برای ترمیم نیاز به تاج میشود.
5.شکستگی های شدید- این شکستگی ها به اندازه ای عمیق هستند که به اعصاب می رسند. و تقریبا همیشه باعث اسیب به دندان و حساس شدن دندان میشوند معمولا بخش شکسته دندان میریزد و نیاز به درمان ریشه برای حذف عصب و تاج برای بازگردادن شکل دندان است و بعد از ان میتوانید به راحتی غذاخوردن و جویدن مناسبی داشته باشید.
6. تقسیم شدن دندان –این حال از شکستگی به این معنی است که دندان یه صورت عمودی به دو قسمت تقسیم میشود این نوع شکستگی در دندانهایی که بیش از یک ریشه دارند مانند دندان های مولر بیشتر اتفاق میافتد. در این شکستگی ها امکان دارد که دندان را با یکی از ریشه های باقی مانده همراه با تاجش نگه داشت. ابتدا دندانپزشک شما درمان ریشه دندان انجام میدهد . سپس هر ریشه ای را که نمیتواند نگه دارد حذف میکند و در اخر از تاج برای پوشش ریشه و جایگزین کردن دندان استفاده میشود. در برخی موارد، هنگامی که یک ریشه نمی توان نجات داد، دندان باید برداشته شود.
7.ترک عمودی-این نوع شکستگی از ریشه شروع میشود و به سطوح جویدنی دندان میرسد در این شکستگی دردناک ممکن است منطقه اطراف ریشه دندان ملتهب یا عفونی شود و در اغلب موارد دندان باید برداشته شود.
8.شکستگی ناشی از پوسیدگی– در این موارد باز هم دندان به خاطر اینکه از داخل تضعیف شده می شکند و از هم میپاشد. دندانپزشک شما حفره را ارزیابی میکند و بهترین درمان را به شما توصیه میکند. در برخی موارد که پوسیدگی گسترده است و به سمت استخوان پیش میرود ممکن است دندان برداشته شود.

چگونه از دندان شکسته مراقبت کنیم؟

اگر دندان شما شکسته یا ترک خورده در اولین فرصت باید به دندان پزشک خود مراجعه کنید در غیر این صورت دندان میتواند بیشتر اسیب ببیند و یا عفونت کند و احتمال از دست دادن دندان پیش میاید.اگر شکستگی باعث ایجاد یک حفره در دندان شده باشد ویا به عصب اسیب رسیده باشد دندانپزشک شما متوجه ان میشود . اسیب به عصب معمولا نیاز به درمان ریشه دارد.
در عین حال میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• دهان خود را به خوبی با اب گرم بشوئید.
• با یک تکه گاز پانسمان محل خونریزی را به مدت ده دقیقه تا زمانی که خونریزی متوقف شود نگه دارید. ویا میتواند یک کیسه چای را برای جلوگیری از خونریزی در محل خونریزی قرار دهید.
• یک کیسه سرد را بر روی گونه یا لبی که بر روی دندان شکسته قرار دارد بگذارید تا تورم رفع شود و درد کمتر شود.
• اگر نمیتوانید پزشک خود را سریعا ببینید از سیمان های موقت که در داروخانه ها موجود است برای پوشاندن دندان شکسته استفاده کنید.
• میتوانید از یک مسکن استفاده کنید.
• اگر دندان شما دردناک است از استامینوفن یا داروهای مسکن دیگر استفاده کنید و دهان خود را با اب نمک بشوئید.
• اگر شکستگی باعث ایجاد یک لبه تیز در دندان شده است ان را با یک تکه واکس پارافین یا ادامس بدون قند بپوشانید تا از اسیب به زبان و گونه ها و لبها جلوگیری شود.
• اگر مجبورید غذا بخورید از غذاهای نرم استفاده کنید و از گاز گرفتن بر روی دندان اسیب دیده بپرهیزید.
روش درمان برای دندان اسیب دیده بستگی به شدت اسیب دارد.اگر فقط یک تکه کوچک از مینای دندان اسیب دیده باشد درمان به سادگی در طی یک جلسه انجام میگیرد ولی اگر اسیب شدید باشد نیاز به یک درمان طولانی تر و پر هزینه تر است.

نکاتی برای جلوگیری آسیب به دندان

حدود 80 درصد از صدمات دندانی دندان های جلو را تحت تاثیر قرار میدهد و ممکن است باعث اسیب به بافت نرم زبان لبها و داخل گونه ها شود.
در کودکان اسیب های دندانی از زمانی شروع میشود که کودک شروع به راه رفتن میکند. همچنین ممکن است به دندان های نهفته دائمی اسیب برسد. اسیب های ورزشی منبع اصلی صدمات دندانها در بزرگسالان و نوجوانان میباشد و تا 40 در صد اسیب های دندانی در بزرگسالان تحت تاثیر بازی های ورزشی است.
محافظ دندان.در بازیهای ورزشی بهترین راه برای محافظت از دندان ها استفاده از محافظ ها برای پوشاندن دندان ها می باشد.
قفس صورت. این تجهیزات صورت را در برابر ضربه محافظت میکند به خصوص در باز یهای خاص مانند بیس بال یا دروازه بان هاکی
کلاه ایمنی. پوشیدن کلاه ایمنی کار عاقلانه ایست برای شرکت در فعالیت هایی که دارید. اگرچه از دندان و دهان شما محافظت نیمکند ولی از سر شما در برابر ضربه محافظت میکند.

نتیجه گیری:

دندان شکسته، یه دندان زنده است و اگر چه قسمتی از آن شکسته و از بین رفته، ولی با این حال قابل استفاده و نگهداری است. با مراجعه به دندانپزشک جهت مراقبت و مواظبت صحیح از آن می توانید تا سال ها از آن استفاده نمایید و از نعمت دندان های طبیعی برخوردار باشید.

حفره ها مناطق اسیب دیده دائمی هستند که در سطح سخت دندان شما ایجاد میشوند و منجر به گسترش یک دهانه کوچک یا یک منفذ در دندان شما میشوند.حفره همچنین پوسیدگی دندان یا کرم خوردگی نامیده میشود و توسط ترکیبی از عوامل مختلف ایجاد میشود. از جمله علت های پوسیدگی دندان عبارتند از: باکتری های موجود در دهان خود ،خوردن میان وعده های مکرر، نوشیدن نوشیدنی های شیرین،و عدم تمیز کردن دندانها به خوبی .

حفره و پوسیدگی دندان در میان مشکلات بهداشتی از جمله شایع ترین مشکلات در جهان هستند. آنها در کودکان، نوجوانان و به خصوص در افراد بالغ رایج اند. اما هر کسی که دندان دارد می تواند در دندانش حفره داشته باشد ، از جمله نوزادان.

اگر حفره ها درمان نشود، آنها بزرگ تر و لایه های عمیق تر از دندان را تحت تاثیر قرار میدهند. آنها می توانند به دندان درد شدید، عفونت و از دست رفتن دندان منجر شود. معاینه دندان به طور منظم و مسواک زدن خوب و عادات نخ دندان، بهترین راه مقابله با حفره و پوسیدگی دندان است.

انواع پوسیدگی دندان و حفره ها

حفره ها مناطق فاسدی از دندان شما هستند که به یک دهانه کوچک یا یک منفذ باز شده اند .سه نوع حفره یا پوسیدگی دندان در شکل بالا نشان داده شده است. حفره های سطح صاف در دو طرف صاف از دندان های شما رخ می دهد، در حالی که حفره ریشه در سطح اطراف ریشه های توسعه می یابند .حفره گودال و شقاق در سطح جویدن از دندان های شما رخ می دهد. تمیز نکردن دندان خود به خوبی، خوردن میان وعده های مکرر،نوشیدن نوشیدنی های شیرین عوامل ایجاد کننده حفره ها هستند.

علائم و نشانه ها

علائم و نشانه های وجود حفره در دهان میتوانند بسته به وسعت و محل انها متفاوت باشند.زمانی که فاسد شدن دندان شروع میشود ممکن است شما هیچ علائمی نداشته باشید. همزمان با پیشرفت پوسیدگی دندان ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید از جمله :

1. دندان درد

2. حساسیت دندان

3. درد خفیف تا شدید هنگام نوشیدن چیزی شیرین ،گرم یا سرد

4. سوراخ قابل مشاهده و یا چاله در دندان های خود

5. رنگ قهوه ای، سیاه یا سفید بر روی هر سطح دندان

6. درد هنگام گاز گرفتن

علت و دلایل

حفره ها یک فرایند هستند که در طول زمان توسط پوسیدگی ها رخ میدهند در اینجا چگونگی و علت پوسیدگی دندان امده است :

فرم های پلاک دندان: دهان شما به طور طبیعی شامل بسیاری از انواع باکتری هاست. برخی در مواد غذایی و نوشیدنی هایی که حاوی انواع خاصی از قندهستند رشد میکنند. هنگامی که این قند ها را از روی دندان خود پاک نکنید باکتری ها شروع به رشد بر روی انها کرده و تولید اسید میکنند. باکتری های تشکیل دهنده پلاک یک فیلم چسبنده که دندان را می پوشاند ایجاد میکنند و اگر زبان خود را روی دندان ها بکشید انها را احساس میکنید انها کمی خشن اند و در دندان های عقبتر مخصوصا در کنار لثه ها بیشتر قابل دیدن هستند.اگر پلاک های دندانی در مواقعی که نرم هستند پاک نشوند سخت میشوند و محل مناسبی برای مخفی شدن باکتری ها میشوند و همین موضوع یکی از علل پوسیدگی دندان است .

حملات پلاک ها:اسید موجود در پلاک ها باعث حذف مینای دندان میشوند – اولین مرحله از ایجاد حفره.هنگامی که مناطق مینای دندان سائیده شد باکتری ها و اسید ها میتوانند به لایه بعدی از دندان ها به نام عاج برسند . این لایه نرمتر از مینای دندان است و به اسید مقاومت کمتری دارد.

تخریب همچنان ادامه دارد:همان طور که پوسیدگی دندان گسترش پیدا میکند باکتری ها به پوسیده کردن دندان شما ادامه میدهند و خود را به قسمت نرم دندان (پالپ) که حاوی عرق و اعصاب دندان است می رسانند.باکتری ها باعث تحریک و تورم پالپ دندان میشوند . هنگامی که پوسیدگی دندان تا این حد پیش رفت ممکن است دندان درد، حساسیت، درد شدید هنگام گاز گرفتن و یا نشانه های دیگر داشته باشد. بدن شما ممکن است همچنین به این مهاجمان باکتریایی با ارسال سلول های سفید خون برای مبارزه با عفونت پاسخ دهد.و این میتواند منجر به ایجاد ابسه- یک محفظه چرکی که توسط عفونت باکتریایی ایجاد میشود- در دندان شما شود.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم

شما ممکن است از تشکیل حفره در دندان خود اگاه نباشید،به همین دلیل مهم است حتی زمانیکه فکر میکنید دهانتان خوب است به طور منظم معاینات دندان پزشکی داشته باشید و دندان خود را تمیز کنید.با این وجود اگر شما دندان درد را تجربه کردید دندانپزشک خود را در اسرع وقت ببینید.

تشخیص پوسیدگی

دندان پزشک شما معمولا میتواند پوسیدگی دندان شما را به راحتی تشخیص دهد با:

پرسش درباره دندان درد و حساسیت

بررسی دهان و دندان ها

کاوش دندان های شما با ابزار دندانپزشکی برای مناطق نرم

نگاهی به عکس -اشعه X دندان، که می تواند میزان حفرات و پوسیدگی دندان را نشان دهد

همچنین دندانپزشک شما قادر است به شما بگوید که کدامیک از حفره ها را در دندان خود دارید،سطح صاف،از نوع سوراخ یا فیشر،و یا از نوع ریشه.

درمان

بیشتر دندان پزشکان معاینات منظم را برای شناسایی حفره و سایر مشکلات دهان قبل از اینکه باعث بروز علائم نگران کننده و منجر به مشکلات بیشتر شوند توصیه میکنند.هر چه شما زودتر به دنبا مراقبت ها بروید شانس بهتری برای معکوس کردن مراحل پوسیدگی دندان در ابتدا و جلوگیری از پیشرفت ان را دارید.اگر یک حفره قبل از اینکه منجر به درد شود درمان شود احتمالا شما نیازی به درمان گسترده ندارید.

درمان پوسیدگی دندان بستگی دارد به اینکه چقدر شدید هستند و هر یک وضعیت خاص خود را دارد گزینه های درمانی شامل:

1. درمان پوسیدگی دندان با فلوراید: اگر حفره دندان شما تازه شروع شده فلورایدتراپی ممکن است مینای دندان شما را باز گرداند.درمان های حرفه ای فلوراید شامل فلوراید زیاد در اب،خمیر دندان یا دهانشویه هاست . ویا درمان فلوراید ممکن است با مایع ،ژل،فوم یا یک پوشش بر روی دندان های شما مسواک زده میشود یا روی یک قالب کوچک متناسب با دندان های شما قرار داده میشود.هر درمان پوسیدگی دندان حدودا چند دقیقه طول میکشد.

2. پرکردن: گاهی اوقات به نام ترمیم شناخته میشوند و درمان اصلی هنگام پوسیدگی دندان است در مواقعی که فرسایش از مینای دندان پیشرفت کرده است. مواد پر کردن از مواد مختلفی چون رزین های کامپوزیتی همرنگ دندان،پرسیلین و یا ترکیبی از مواد مختلف است . پر کردن دندان با مواد نقره ای شامل بسیاری از مواد از جمله جیوه است.

3. تاج: یک پوشش سفارشی است که بر روی دندان نصب میشود و جایگزین تمام تاج طبیعی میشود و در صورتی که پوسیدگی دندان گسترده باشد و یا دندان تضعیف شده باشد ممکن است نیاز به تاج داشته باشید.دندانپزشک شما تمام منطقه فاسد را و بقیه دندان را که برای گذاشتن تاج مورد نیاز است تا برداشته شود برمیدارد . تاج ممکن است از طلا، ظروف، رزین، پرسیلین متصل به فلز یا مواد دیگر ساخته شده باشد.

4. کانال ریشه: هنگامی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان میرسد نیاز به درمان ریشه دارید. این درمان برای تعمیر و حفظ دندان به شدت اسیب دیده و عفونت یافته به جای برداشتن ان است.در این درمان پالپ دندان برداشته میشود و گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد هر گونه عفونتی دارو در ریشه قرار داده میشود.سپس پالپ دندان با پرکردن جایگزین میشود.

5. کشیدن دندان: برخی از دندانها یی که به شدت پوسیده شده اند و نمی توان انها راتعمیرکرد باید برداشته شوند.داشتن یک دندان کشیده شده ایجاد یک فضای خالی میکند که ممکن است موقعیت دندان های دیگر را تغییر دهد . در صورت امکان یک پل یا یک ایمپلنت برای دندان از دست رفته جایگزین میشود.

پیشگیری

بهداشت دندان و دهان مناسب میتواند از بروز حفره ها و پوسیدگی دندان جلوگیری کند .در زیر چند راهنمایی برای جلوگیری از ایجاد حفره در دندان اورده شده است . از دندانپزشک خود بپرسید کدام روش برای شما بهتر است:

1. دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلو راید بعد خوردن و نوشیدن مسواک بزنید.دندان های خود را حداقل دو بار در روز و به طور ایده ال بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.برای تمیز کردن بین دندان ها از یک نخ دندان یا یک پاک کننده بین دندانی استفاده کنید.اگر نمیتوانید دندان خود را بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید حداقل دهان خود را ابکشی کنید.اگر یک کودک خردسال دارید از دندانپزشک خود بپرسید چه میزان از از خمیر دندان حاوی فلوراید باید استفاده کنید تا فرزندتان بتواند از مزایای مبارزه با ایجاد پوسیدگی دندان بدون گرفتن فلوراید اضافی بهره مند شود.

2. دهان خود را بشوئید.اگر دندان پزشک شما احساس کند شما در خطر پیشرفت یک حفره هستید ممکن است به شما توصیه کند از یک دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.

3.معاینات دندانپزشکی منظم داشته باشید. دریافت شستشو و تمیز کردن حرفه ای دندان های و آزمون های شفاهی به طور منظم، می تواند به جلوگیری از مشکلات کمک کند و یا آنها را در اوایل پیشگیری کند.دندانپزشک شما میتواند یک برنامه که بهترین راه حل را برای شما توصیه میکند به شما ارائه دهد.

4.از درزگیر های برای دندانها استفاده کنید.در زگیرها پوشش پلاستیکی محافظ هستند که یه سطوح جویدن دندانهای عقبی متصل میشوند و شیار ها و شکاف های دندان را اب بندی میکنند. انها از مینای دندان د مقابل پلاک و اسید محافظت میکنند.. میتوانند هم در بزرگسالان هم در کودکان استفاده شوند.برای کنترل و کمک به پیشگیری به همه کودکان در سنین مدرسه توصیه میشوند.انها تا 10 سال نیاز به تعویض ندارند و در طول این مدت نیاز به چکاب هایی است تا مطمئن شوند در جای خود قرار دارند.

5. نوشیدن برخی ابها. بیشتر منابع عمومی ابها دارای فلوراید اند که از پوسیدگی دندان به طور قابل توجهی جلوگیری میکنند.اگر فقط اب بطری مینوشید که فاقد فلوراید است از مزایای فاوراید بهره مند نمی شوید.

6.از میان وعده های غذایی مکرر و نوشیدنی ها استفاده نکنید.هر زمان که شما چیزی میخورید یا چیزی به غیر از اب مینوشید شما به باکتری ها کمک میکنید که اسید تولید کنند و مینای دندان شما را تخریب کنند.اگر شما از میان وعده ها و نوشیدنی ها در طول روز استفاده میکنید دندان های خود را در معرض حملات مداوم قرار میدهید.

7. غذا های سالم برای دندان بخورید.برخی از غذا ها و نوشیدنی ها برای دندان های شما از دیگر غذا ها بهتر اند.از غذا هایی که در شکاف بین دندانهای شما گیر میکنند مثل چیپس، آب نبات و یا کوکی ها بپرهیزید.با این حال غذاهایی وجود دارند که مانند میوه و سبزیجات تازه وقهوه بدون شکر، چای و شکر آدامس باعث افزایش جریان بزاق میشوند و به شستشو دندان ها کمک میکنند.

8. درمان پوسیدگی دندان با فلوراید را در نظر بگیرید.دندان پزشک شما ممکن است به شما درمان پوسیدگی دندان با فلوراید را به صورت یک دوره به شما ارائه کند به خصوص اگر شما فلوراید کافی از طریق اب و دیگر منابع دریافت نکنید.

9. در مورد درمان پوسیدگی دندان ضد باکتریایی بپرسید. اگر شما مثلا به خاطر شرایط پزشکی خاص در معرض پوسیدگی دندان قرار دارید دندان پزشک شما ممکن است دهان را با یک ماده ضد باکتری خاص شستشو دهد و یا از درمانهای دیگر برای کاهش باکتری های مضر در دهان شما استفاده کند