ترس از دندان پزشکی یکی از مهم ترین عواملی است که مانع دریافت خدمات دندان پزشکـی توســـ ط کـــ ودکان
می شود . روش هاي مختلفی براي کنترل رفتار کودك جهت غلبه بر ترس ایشان به کار می رود. عموماً دنـدان پزشـکان و
والدین روش هاي کنترل رفتار غیردارویی را ترجیح می دهند . اما براي درمان کودکان ناآرام و بسیار مضطرب، بیمـاران بـا
مشکلات زمینه اي و کودکان ناتوان، استفاده از آرام بخشی و یا بیهوشی پیشنهاد می شود . در این مقاله سعی بر این بـوده
است تا ضمن بررسی آرام بخشی و بیهوشی، مطال عاتی که این دو روش را با یکدیگر مقایسه کرده اند مرور شوند . نتایج این
مطالعه نشان می دهد که هرچند آرام بخشی و بیهوشی از برخی جهات با یکدیگر مقایسه شده اند، اما تا بـ ه حـال در هـیچ
کارآزمایی بالینی این دو روش با یکدیگر مقایسه نشده اند .
روند رشد دندان کودک
دندان های شیری کودکان از شش ماهگی شروع به رشد می کند و توصیه می شود از یک سالگی نخستین معاینه کودک انجام گردد. در 6 الی 7 سالگی دندان های شیری افتاده و با دندان های دائمی جایگزین می گردند.
برخلاف تصور عوام که دندان های شیری به علت افتادن و جایگزین شدن در آینده آنچنان نیاز به رسیدگی و مراقبت ندارند، باید توجه داشت که سالم بودن دندان کودک در نحوه و میزان تغذیه، و خلق و خو و آرامش او تاثیر زیادی خواهد گذاشت. بعلاوه عدم مراقبت از دندان های شیری زمینه ساز پوسیدگی دندان و بیماری هایی خواهد شد که تا سال ها گریبانگیر او خواهند بود.
خدمات متخصص دندانپزشکی نوین
متخصص دندانپزش ، از ساده ترین آموزش های مربوط به بهداشت دهان و دندان از جمله: نحوه مسواک زدن و استفاده از نخ دندان تا خدمات تخصص دندانپزشکی مانند: فلورایدتراپی، شیارپوش دندان کودکان، پر کردن دندان شیری و دندانپزشکی کودکان تحت بیهوشی را انجام می دهند.
در ادامه لیستی از رایجترین خدمات دندانپزشکی نوین را مشاهده می فرمایید:
● آزمایش سلامت دهان نوزاد و ریسک بیماری های مختلف کودک و مادر
● پیشگیری از ناراحتی های بعدی با تقویت مینای دندان به کمک فلوراید تراپی
● پیشگیری از پوسیدگی دندان به کمک شیارپوش (فیشور سیلانت)
● کمک به اصلاح عادات نادرست غذایی برای حفظ سلامت دندان
● مشاوره برای ترک عادات رفتاری نادرست اطفال مانند مکیدن انگشت یا استفاده از پستانک
● اقدامات پیشگیرانه برای داشتن دندان های یکدست و بی نیازی از ارتودنسی (با کمک فضانگهدار یا ارتودنسی پیشگیرانه)
● روکش دندان شیری
● رفع مشکلات پوسیدگی و حفره های دندانی
● تشخیص ناراحتی های دهانی وابسته به بیماری های خاص نظیر دیابت، نقص قلبی مادرازدی، آسم، تب یونجه، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی
● تجویز نایت گارد یا آرام بخش های خوراکی و گیاهی برای مبارزه با دندان قروچه کودک
● مدیریت مشکلات و بیماری های لثه و مواردی نظیر زخم، فنانال کوتاه و بیماری های پریودنتال اطفال
● عصب کشی دندان شیری کودک
● مراقبت و درمان آسیب های دهانی (به عنوان مثال جابجایی، زخم و یا دندان های شکسته)
● دندانپزشکی کودکان بدون درد، سدیشن (انجام خدمات درمانی به کمک آرام بخش، خواب آور یا بیهوشی)
ویژگی های متخصص دندانپزشکی نوین
کودکان نیازهای متفاوتی نسبت به بزرگترهایشان دارند. آنها ممکن است صبر و شکیبایی خود را از دست بدهند و نتوانند همکاری مناسبی با پزشک داشته باشند. یک متخصص دندانپزشکی متبحر باید علاوه بر صبر و حوصله، توان آرام کردن کودک را داشته باشد.
متخصص دندانپزشکی کودکان علاوه بر طراحی متفاوت فضای مطب، باب دل یک کودک، از تکنیک هایی مانند تغییر صدا و یا وسایل بازی برای کاهش ترس و اضطراب کودک استفاده می کند.
در صورتیکه وحشت و بی قراری کودک به حدی باشد که مانع انجام کارهای درمانی گردد (یا برای کودکانی با شرایط خاص مانند کودکان سندرم داون) متخصص ناچار به استفاده از طیف های مختلف سدیشن یا آرام بخش می گردد.
گاهی والدین با وجود نیاز کودک به درمان، به دلیل بی قراری مراجعه به مطب دندانپزشکی را به تاخیر می اندازند تا بزرگتر وحرف شنو تر شود، در حالیکه خرابی دندان کودک می تواند پیشرفت کرده، ریشه دندان را هم تحت تاثیر قرار دهد. خرابی بیشتر، هزینه و طول درمان را هم افزایش می دهد، که نه برای کودک و نه والدین او خوشایند نخواهد بود

نقش دندانپزشکی کودکان
خوشبختانه امروزه با ارتقاء سطح آگاهی جامعه، اهمیت سلامت و حفظ دندان های شیری برای والدین مشخص گردیده است. دندان های شیری به دلیل ایفای نقش های مهمی که در سیستم دهان و دندان افراد دارد باید تا زمان رویش دندان های دائمی حفظ گردند. به همین دلیل امروزه دندانپزشکی کودکان در اولویت برای خانواده ها قرار گرفته است.

برخی از نقش های دندان های شیری:
1-کمک به فراگیری تکلم در کودکان
2-عامل مهم در جویدن مواد غذایی
3 -زیبایی کودکان
4-حفظ فضا برای رویش دندان های دائمی

در صورت از دست دادن دندان های شیری قبل از زمان رویش دندان های دائمی، بی نظمی در دندان های مخصوصاً در سنین نوجوانی و جوانی ایجاد می شود.
دندانپزشکی کودکان نیاز به داشتن علم مدیریت رفتاری کودکان و نیز علم دندانپزشکی ( مواد و تجهیزات مخصوص ) به صورت توأم در فضایی جذاب برای کودکان دارد.
متخصص دندانپزشکی کودکان علاوه داشتن علم دندانپزشکی، اصول کنترل رفتاری کودکان را نیز آموخته است. دندانپزشک کودکان با تکنیک های کنترل رفتار درمانی جذاب و بدون درد را برای کودکان انجام خواهد داد.

حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان به طور کلی برای سلامتی ضروری است. به همین دلیل مهم است که کودکان اهمیت مراقبت از دندان های شان را درک کنند. با مراجعه زود هنگام به دندان پزشک و محیط های دندانپزشکی کودکان می توانند اطلاعات و مهارت های لازم برای حفظ دندان ها و لثه خود را به دست آورند.

به طور خلاصه، دندانپزشکی کودکان مزایای بسیاری دارد:
• یادگیری روش های صحیح تمیز کردن دندان
اگرچه والدین می توانند فرزندان خود را در مورد مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، آموزش دهند اما بردن کودکان به دندانپزشکی اجازه می دهد تا آن ها با دستورالعمل های اضافی آشنا بشوند. دندانپزشکان توصیه های لازم را برای انتخاب و استفاده از ابزارهای مناسب مراقبت از دهان و دندان به کودکان و والدین آن ها ارائه می دهند.
• بررسی نرمال بودن دندان ها
زمانی که کودک به دندانپزشکی مراجعه می کند، در همان ابتدا دندانپزشکان دندان های کودک بررسی می کنند تا اطمینان حاصل کنند که دندان ها در حال رشد صحیح هستند. اگر در رشد دندان ها مشکلی وجود داشته باشد، درمان زود هنگام این مشکل می تواند در بهبود لبخند و ظاهر کودک تاثیرگذار باشد. همچنین دندان پزشکان با بررسی دقیق وضعیت تغذیه ای کودک، می توانند به بهداشت دهان و دندان کودک کمک کنند.
• مراقبت های ارتودنسی
علاوه بر اینکه دندان ها در حال رشد مناسب هستند و به طور معمول در می آیند، دندانپزشکان می توانند هماهنگی های دندان ها را نیز بررسی کنند و مشکلاتی که از طریق انگشت شست کودک، تنفس دهان، نقایص مادرزادی و… ایجاد می شود را شناسایی و درمان نمایند.
• ایجاد عادت های زندگی سالم
دندانپزشکی کودکان ، برای آن ها مجموعه ای از عادت های یک زندگی سالم را به همراه دارد. کودکانی که به دندانپزشکی مراجعه می کنند و از همان سنین کودکی، تحت مراقبت های پزشکی دهان و دندان قرار می گیرند، شانس بیشتری دارند تا در سنین بزرگسالی و میان سالی از بیشتر یا تمام دندان های طبیعی خود استفاده کنند و لبخند کامل، سالم و زیبا داشته باشند.

دندانپزشکی کودکان و مراقبت از دندان‌ها
مهم ترین زمینه‌ای که در رشته دندانپزشکی کوکان دنبال می‌شود، پیشگیری از پوسیدگی دندان های کودکان و مراقبت‌های ویژه از وضعیت دهان و دندان‌های آن‌ها است. یکی از نیازهای مهم کودکان همین مراقبت از دندان‌های آن‌ها است. این مراقبت از سن یک سالگی که نخستین دندان‌های کودک نمایان می‌شود، تا سن هفت سالگی که دندان‌های شیری کودک شروع به افتادن کرده و رفته رفته با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند، تا سن ده-دوازده سالگی که تقریباً همه دندان‌های شیری کودک افتاده و تقریباً رشد دندان‌ها کامل شده است باید زیر نظر متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه پیدا کند. بهتر است والدین کودک از همان سنین نوزادی کودک خود را به نزد یک متخصص دندانپزشکی کودکان ببرد و هر شش ماه یک بار این عمل را تکرار کنند. مطب متخصصین دندانپزشکی کودکان باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند با کودکان رابطه خوبی برقرار کند و باعث ایجاد آرامش بیشتر در کودکان شود.

خدمات ارائه شده در دندان پزشکی کودکان
از جمله خدماتی که یک متخصص دندانپزشکی کودکان به بیمار ارائه می‌کند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
معاینه پیشگیرانه جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها
پر کردن‌ دندان‌های پوسیده با مواد هم رنگ دندان
فیشور سیلانت یا شیار پوشی که برای جلوگیری از پوسیدگی زودهنگام دندان‌ها استفاده می‌شود
فضای نگه‌دارنده که برای جلوگیری از پر شدن فضای بین دندان‌ها استفاده می‌شود، تا دندان‌های دائمی بتوانند به خوبی جایگزین شوند.
جرم گیری دندان‌ها و استفاده از فلوراید برای استحکام بخشی به دندان‌ها
خدمات ارتودنسی پیشگیرانه که به آن بریس نیز گفته می‌شود.