دندانپزشکی ترمیم و زیبایی
امروزه اصلاح دندان پزشکی زیبایی که بسیار رواج پیدا کرده است دندان پزشکی زیبایی در واقع با ظاهر دندان ها وافزایش زیبایی فرد درگیر است که تاکید بر هنر دندان پزشکی بیشتر از علم دندان پزشکی بیشتر از علم دندن پزشکی دیده میشود.
ترمیم زیبایی دندان دغدغه بسیار از مراججعه کنندگان به دندان پزشکی و دندان پزشک است.
بسیاری از افراد وقتی به دندان پزشک میروند نمیخواهند دندانهایشان را درمان کنند.بلکه میخواهند انها را زیبا کنند .امروزه تنها تفکر دندان پزشک ترمیم زیبایی دندان بعد از ترمیم یک دندان پوسیده و گاهی دندان پوسیده و گاهی دندانهای سالم نکته ی بسیار مهم دندان پزشکی به شمار می آید . استفاده از مهارت در کنار زیبایی و ظرافت بیشتر از سایر شاخه های این رشته در دندان پزشکی زیبایی دبده می شود دندان پزشکی زیبایی فراتر از دندان پزشکی می باشد .چرا که در کنار عواملی از جمله شناخت مواد و کار با مواد دندان پزشکی و آگاهی ازآناتومی دندان باید با علم زیبایی آشنا شویم و اقداماتی جهت ترمیم دندان های آسیب دیده صورت میگیرد
دندان ها به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت بهداشت ممکن است دچار پوسیدگی شوند. البته عوامل دیگری مانند ژنتیک، ردیف نبودن دندان ها و تغذیه نامناسب نیز در ایجاد پوسیدگی موثر است.
زمانی که دندان پوسیده می شود ترکیب شیمیایی آن دچار تغییر گشته، نرم و سست می شود و محلی جهت تجمع میکروب می گردد. در صورت درمان نشدن، دندان دچار تخریب شده و از دست می رود. هرچه میزان از بین رفتن بافت دندان کمتر باشد، درصد موفقیت ترمیم دندان بیشتر و احتمال عود پوسیدگی آن کمتر می شود.
تا هنگامی که پوسیدگی به پالپ دندان ( که عوام به آن عصب دندان می گویند ) نرسد ، می شود دندان را بدون درمان ریشه ( که عموما به آن عصب کشی میگویند ) پر کرد . پس بهتر است هرچه زودتر دندانهای پوسیده را پر نموده تا پوسیدگی به عصب نرسد. البته پوسیدگی دندان تنها عامل مسبب عصب کشی نیست و ضربه و مشکلات لثه و شکستگی دندان نیز می‌تواند باعث آسیب عصب دندان شود.
دندانپزشک متخصص ترمیمی، مسئول حذف پوسیدگی ها، جبران شکستگی ها، رفع نواحی بد رنگ و یا بدشکل در تاج دندان ها می باشد. تاج دندان ها می توانند با مواد همرنگ یا ” کامپوزیت“ و یا مواد فلزی یا ”آمالگام“ ترمیم شوند.به ترمیم تاج دندان در اصطلاح عامه مردم ” پر کردن“ و یا ” Filling“ نیز گفته می شود.
پرکردن دندان یا ترمیم دندان
به بازگرداندن عملکرد و شکل ظاهری دندان آسیب دیده با مواد ترمیم کنندۀ دندان ، پرکردن دندان یا ترمیم دندان یا فیلینگ ((filling گفته میشود. خرابی ساختار دندان معمولاً در اثرپوسیدگی یا آسیب‌های خارجی بوجود می‌آید.
ترمیم دندان به طور کلی در سه مرحله انجام میشود.
• آماده کردن دندان برای قرار دادن مواد ترمیمی در آن
• جایگذاری کردن مواد ترمیمی در داخل دندان.
• فرم دادن و تست بلندی مواد قرار داده شده در داخل دندان
انواع مواد ترمیمی :
مواد فلزی : آمالگام ، طلا ، اینله های فلزی و …
مواد همرنگ : کامپوزیت ، گلاس آینومر و …
مواد پرکردن موقت : پانسمان ( هیدروکسید کلسیم در ترکیب با مواد دیگر جهت پانسمان موقت دندان ) ، زونالین و …
انواع ترمیم دندان :
ترمیم با مواد همرنگ
این روش روشی بسیار محافظه کارانه (Conservative) می باشد که حداقل تراش دندان صورت می گیرد تا مقدار زیادی بافت سالم دندان حفظ گردد.
پر شدگی کامپوزیت ترمیم جدیدتری در مقایسه با آمالگام است و با پیشرفت تکنولوژی روز به روز بهبود می‌یابد.. برای سخت شدن مواد باید از نور مخصوصی (لایت کیور) استفاده شود. با تابش این نور، مواد فعال و سخت میشوند و ظاهری مشابه دندان طبیعی پیدا می‌کنند.
در این روش بعد از برداشت پوسیدگی دندان، ابتدا از ماده ای به نام اسید اچ استفاده می شود که سبب ایجاد حفراتی بسیار زیاد در حد میکرون در دندان می گردد. سپس دندان شستشو داده شده و از ماده ای به نام باندنیگ، پس از خشک کردن دندان استفاده می شود. سپس عمل curing با دستگاه مخصوص انجام و ماده ی باندنیگ سفت شده و اصطلاحا cure می گردد.
معمولا از ترمیم با مواد همرنگ، برای دندانهای جلویی (قدامی) استفاده می شود، که از نظر ظاهری رنگی شبیه به دندان اصلی داشته باشد.
مراحل کلی ترمیم دندان با کامپوزیت :
• پوسیدگیها بدون آسیب رسیدن به بافت سالم دندان برداشته می شوند.
• شستشو
• اگر ترمیم عمیق باشد، استفاده از دایکال برای کف بندی.
• یک لایه گلاس آینومر برای جلوگیری از تحریک پالپ توسط کامپوزیت .
• استفاده از اسید مخصوص جهت تمیز کردن و افزایش قدرت چسبندگی کامپوزیت به دندان. ( اچینگ )
• شستشو
• خشک کردن مینای دندان ( البته عاج نباید خشک شود )
• باندینگ ( مثل چسب عمل می کند ) روی جدار حفره
• تابش نور آبی( لایت کیور ) به باندینگ
• قرار دادن لایه لایه کامپوزیت
• تابش نور آبی( لایت کیور ) پس از هر لایه
• فرم دادن سطح کامپوزیت سفت شده توسط فرز یا همان مته های دندانپزشکی
• تصحیح بلندی پرکردگی
• پالیش نهایی
ترمیم با مواد غیر همرنگ
قبل از اینکه دندان های بیمار ترمیم شوند، دندانپزشک ترمیمه دندانهای او را از نظر جنس، موقعیت، رنگ و وسعت پوسیدگی، بررسی می‌کند. در صورتی که دندان خراب در بین دندانهای آسیاب و تحتانی باشد، ماده پرکننده باید مقاومت و دوام بیشتری داشته باشد و زیبایی آن اهمیت زیادی ندارد زیرا از دید اطرافیان پنهان می‌ماند. بنابراین ماده غیرهمرنگ نقره ای بهترین گزینه برای این نوع دندانها است.
در گذشته پر مصرف ترین ماده ترمیم دندان، آمالگام بوده که از آمیختن جیوه با یک آلیاژ تشکیل شده و همچنین آلیاژهایی همچون نقره، مس و قلع تهیه میشود. این ماده نزدیک به 2 قرن است که وارد عرصه دندانپزشکی شده و به دلیل مزایای فراوانی که دارد، از سوی بسیاری از متخصصین و دندانپزشکان زیبایی مهر تایید دریافت کرده است.
مراحل کلی ترمیم دندان با آمالگام:
• تراش و برداشتن پوسیدگی : تراش برای آمالگام به صورت یک قیف برعکس انجام می پذیرد و باید حفره رو به شکل گیردار درست نمود. چون آمالگام به دندان نمی چسبد و باید برای در نیامدن در حفره دندان گیر کند .
• اگر حفره عمیق باشد باید اول با ماده ای به نام دایکال یا همون هیدروکسید کلسیم کف بندی انجام گیرد .دایکال به عنوان لایه ای برای محافظت از پالپ دندان بکار می رود و در دراز مدت باعث ساخته شدن یک لایه عاج محکم (عاج ثانویه) در زیر خودش می شود.
• از آنجایی که ساختار آمالگام از فلز است و حرارت رو به سرعت به اعماق دندان هدایت می کند، در زیر آن یک لایه عایق حرارتی مثل یک لایه گلاس آینومر مورد نیاز می باشد.
• قرار دادن آمالگام و فرم دادن به آن
• تصحیح کوتاه و بلندی ترمیم
• پالیش یا تسطیح سطح آمالگام
مراقبت های پس از ترمیم
• تا 2 ساعت پس از درمان، از خوردن مواد خوراکی جویدنی خودداری نمائید ( نوشیدن مایعات ایرادی ندارد ) و تا 4 روز از خوردن مواد خوراکی سفت و ترد مانند آجیل ، چیپس ، ته دیگ و …و همچنین مواد چسبنده مانند آدامس ، پنیر پیتزا ، گز ، خرما و … خودداری فرمایید .
• در صورت ترمیم دندان با مواد همرنگ به مدت 4 روز از خوردن و نوشیدن غذا و نوشیدنی رنگی ( مانند نوشابه ، قهوه ، چای و … ) جهت جلوگیری از رنگ پذیری دندان خودداری فرمایید .
• احساس بلندی دندان ناشی از بی حسی است در صورتی که بعد از برطرف شدن بی حسی احساس بلندی داشتید به دندانپزشک خود مراجعه نموده و در جهت رفع آن اقدام نمائید .
• احساس درد پس از ترمیم دندان مخصوصا هنگام خوردن مواد غذایی طبیعی است و به مرور برطرف خواهد شد و گاهی تا یک ماه طول میکشد در صورت درد شدید و مداوم جهت درمان ریشه به دندانپزشک خود مراجعه نمائید .
• پس از اتمام درمان و پایان جلسه درمان قبل از برطرف شدن بی حسی دندان داروی ضد درد مصرف نمائید
